Ebola
Ebola is een ziekte die veroorzaakt wordt door een tamelijk besmettelijk maar erg dodelijk virus. Artsen Zonder Grenzen bezit grote expertise op het vlak van ebola-epidemieën. Onze teams waren betrokken bij alle grote uitbraken de voorbije tien jaar, en speelden een cruciale rol in de strijd tegen de epidemie die in 2014 en 2015 in West-Afrika woedde.
WAT IS EBOLA?
Ebola is een ziekte die veroorzaakt wordt door het ebola-virus. Van dat virus bestaan verschillende varianten De ziekte is erg dodelijk: tot negentig procent van de patiënten kan eraan overlijden, afhankelijk van de variant waarmee de patiënt besmet is geraakt.
Die hoge sterftegraad en het feit dat er geen behandeling tegen ebola bestaat, maken de ziekte erg gevreesd. De ziekte is genoemd naar de Congolese rivier Ebola, die langs het dorp stroomt waar de ziekte in 1976 voor het eerst werd vastgesteld (tegelijkertijd was er ook een ebola-epidemie in Soedan).
WAT VEROORZAAKT EBOLA?
Het ebolavirus kan zowel door mensen als door dieren doorgegeven worden. Het wordt overgedragen door contact met lichaamsvocht: speeksel, bloed, urine, zweet, etc. Daardoor kan ook medisch personeel makkelijk besmet geraken, wanneer het geen speciale bescherming draagt. Het virus verspreidt zich niet via de lucht.
WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN EBOLA?
De symptomen verschijnen tussen de 2 en de 21 dagen na de besmetting. De eerste symptomen zijn weinig specifiek. Ze lijken erg op de symptomen van bijvoorbeeld malaria en griep: hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, en zwakte. Dat maakt het moeilijk om ebola snel vast te stellen.
In een volgende fase gaat het om braken, diarree, huiduitslag, en nier- en leverproblemen. Sommige patiënten krijgen inwendige en uitwendige bloedingen. 25 tot 90 procent van de patiënten sterft uiteindelijk, afhankelijk van de precieze variant van het ebola-virus.
HOE WORDT EBOLA BEHANDELD?
Tot op vandaag bestaat er geen behandeling tegen ebola. Wel worden de symptomen bestreden, bijvoorbeeld met infusen voor patiënten die door de diarree en het braken uitgedroogd zijn. Indien nodig wordt de pijn verlicht met pijnstillers. Tijdens de epidemie die in 2014 in West-Afrika uitbrak, leek er even hoop te zijn een doorbraak in de zoektocht naar een geneesmiddel, maar voorlopig is die er nog niet gekomen.
Om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt, worden patiënten in zeer strikte quarantaine geplaatst. Voor het medisch personeel worden ontsmettingssassen geïnstalleerd. Tijdens een epidemie moet de bevolking correct ingelicht worden over de ziekte en over voorzorgen waarmee het risico op besmetting kan worden verkleind.
Wanneer er op 42 dagen tijd geen nieuwe patiënten bijkomen, wordt een epidemie als afgelopen beschouwd.
HOE KAN EBOLA VOORKOMEN WORDEN?
Er bestaat geen enkel vaccin of ander preventief geneesmiddel tegen ebola. Er zijn alleen maatregelen om risicopersonen te beschermen en de epidemie in te dijken.
Al wie met besmette patiënten werkt, moet dan ook een speciale beschermende kledij dragen, met handschoenen, een masker en een beschermingsbril, en zeer voorzichtig blijven bij de verzorging. Vanzelfsprekend is hygiëne erg belangrijk.
Ziektes die op ebola lijken
Naast ebola zijn er nog andere ziektes die hemorragische koorts genoemd worden: Marburg en Lassa. Ook deze ziektes bestrijdt Artsen Zonder Grenzen.
MARBURG
Dit virus werd genoemd naar de Europese stad waar het voor het eerst werd opgespoord. Het zou mogelijk worden verspreid door de geelgroene meerkat, een soort aap, in Oeganda. De incubatietijd wordt geschat op 3 tot 10 dagen. Het Marburgvirus komt vooral voor in Angola, Congo, Kenia, Zuid-Afrika en Oeganda. Tijdens de epidemie die Congo in 1999-2000 trof, bedroeg de mortaliteit 70%.
LASSA
Het Lassavirus is genoemd naar de stad in Nigeria waar de ziekte voor het eerst opdook. Het komt vooral voor in West-Afrika, wordt door ratten op de mens overgebracht en vervolgens verder overgedragen tussen mensen via rechtstreeks contact met bloed, urine, stoelgang en andere biologische vloeistoffen.
