Congolese vluchtelingen stromen toe in Uganda

Al meer dan 25.000 vluchtelingen uit de Congolese provincie Noord-Kivu zijn naar buurland Uganda gevlucht. In Noord-Kivu wordt hevig gevochten door het Congolese regeringsleger en rebellengroepen.

Op 4 juli werd gevochten in de buurt van de Congolese grensstad Bunanga en dat deed het aantal vluchtelingen toenemen. “We vluchtten omdat we bang waren van het geweld”, vertelt Vincent (30), een Congolese vluchteling. “Een Afrikaans spreekwoord zegt: ‘Als twee olifanten vechten, dan wordt het gras vertrappeld’. Ik ben de omgeving van Rutshuru ontvlucht met mijn familie. We hebben veiligheid gezocht in Uganda en wachten hier tot het weer kalmer wordt.”

De vluchtelingen worden overgebracht naar het transitcentrum Nyakabande, in de buitenwijken van Kisoro. Dat is normaal een kalm toeristisch plaatsje, waar reizigers graag komen in de hoop de zeldzame berggorilla’s te kunnen zien. Nu staan er ongeveer 400 tenten op een groot veld; daarachter doemt het donkere silhouet van de vulkaan Muhabura op. De Verenigde Naties hebben hier al meer dan 10.000 mensen geregistreerd, méér dan oorspronkelijk voorzien was. Humanitaire organisaties, waaronder Artsen Zonder Grenzen, voorzien onderdak, water, voedsel en gezondheidszorg.

Brigitte Rossotti coördineert de activiteiten van Artsen Zonder Grenzen in Nyakabande: “Afhankelijk van waar er precies gevochten wordt, komen hier nieuwe golven van vluchtelingen toe. Sommigen hebben wekenlang gestapt om in Uganda te geraken en hielden zich schuil in het woud. Anderen vertrokken ‘s ochtends en kwamen hier in de namiddag aan.”

In het kamp kan cholera een probleem worden. De ziekte is al uitgebroken in Congo en gevreesd wordt dat vluchtelingen de ziekte naar Uganda zullen brengen. De vluchtelingen moeten daarom nauw opgevolgd worden om mogelijke patiënten te identificeren en het risico op besmetting te beperken.

Sommige vluchtelingen in Nyakabande wachten tot het in Congo rustig wordt om weer naar huis te kunnen. Ze maken zich zorgen dat ze het kamp binnenkort zullen moeten verlaten, omdat het eigenlijk maar een transitkamp is en volgens de Ugandese overheid te dicht bij de Congolese grens ligt.

Maar anderen hebben besloten zich in Uganda te vestigen. Bijna 18.000 Congolezen zijn zo overgebracht naar de permanente site Rwamwanja, een oud vluchtelingenkamp dat in april weer geopend werd. Elke familie krijgt er een perceel grond en hulpgoederen, en verschillende ngo’s werken aan de verbetering van de toegang tot drinkwater en gezondheidszorg.

“De huidige situatie vraagt om de aanwezigheid van humanitaire organisaties, zowel in Nyakabande en Rwanwanja”, die Artsen Zonder Grenzen vertegenwoordigt in Uganda. “Als de vluchtelingen aan dit tempo blijven toestromen, zal er snel meer hulp nodig zijn.”