Medische zorg voor Syrische vluchtelingen in Libanon

Sinds het begin van het conflict in Syrië, zijn tienduizenden Syriërs gevlucht naar de buurlanden. Nu alsmaar meer mensen in Libanon aankomen, op zoek naar onderdak en medische zorg, heeft Artsen Zonder Grenzen haar activiteiten in het land uitgebreid. Laurent Ligozat, vice-operationeel directeur bij Artsen Zonder Grenzen, is net terug van een bezoek aan de regio.

“De VN telde 27.000 Syriërs die hun land ontvluchtten, waarvan er nu 20.700 geregistreerd zijn in Libanon. Sommigen verblijven bij familie of worden in de lokale gemeenschap opgevangen, anderen hebben onderdak gezocht in openbare of verlaten gebouwen. De meesten hebben bijna niets, en het is vechten om te overleven. De gezondheidsvoorzieningen en plaatselijke ngo's raken stilaan overbelast, en de situatie in Syrië wordt er niet beter op.”

“De vluchtelingen zijn getraumatiseerd door de bombardementen, de tocht naar hier en het zoeken naar hun nieuwe ‘thuis’, zowel volwassenen als kinderen. Ze worden steeds achtervolgd door wat hen overkomen is, zoals het verlies van een familielid, of van hun thuis. Velen voelen zich bang, onveilig en onzeker over de toekomst.”

De kloof dichten

“We hebben vastgesteld dat vooral de medische dienstverlening tekortschoot. In november 2011 zijn we in de noordelijke regio Wadi Khaled begonnen met consultaties en steungroepen, sessies voor psycho-educatie en familietherapie. Nu meer en meer Syrische gezinnen zich beginnen te vestigen in de noordelijke stad Tripoli, zijn we uitgebreid naar het Dar al Zahraa-ziekenhuis en het overheidsziekenhuis, waar we psychologische en psychiatrische consultaties bieden, naast primaire gezondheidszorg zoals vaccineren van kinderen en de behandeling van chronische en acute ziektes, zowel voor Syriërs als Libanezen.”

“We zijn ook actief in de Bekaa-vallei, de belangrijkste oversteekplaats voor wie aan het geweld in Syrië wil ontsnappen. Medische teams van Artsen Zonder Grenzen hebben meer dan 4.600 primaire en meer dan 900 psychologische en psychiatrische consultaties afgewerkt. De plaatselijke ngo's hebben steeds nauw met ons samengewerkt, en hebben zo een belangrijke rol gespeeld om ons tot bij de meest kwetsbare vluchtelingen te krijgen.”

Burgers zetten hun deur open

"De plaatselijke gemeenschappen, zowel in Wadi Khaled als in de Bekaa-vallei, hebben meer dan hun steentje bijgedragen om de Syrische vluchtelingen te helpen. Er heerst grote solidariteit, en veel mensen hebben vluchtelingen in huis genomen. Maar er komen nog steeds mensen aan, en ook zij moeten ergens terecht kunnen."

“Onderdak is al een ernstig probleem, zeker in de steden Aarsal en Tripoli. Dat komt doordat de vluchtelingen maar blijven toestromen, en de gastregio geen plaats meer voor hen heeft. Ik heb huizen bezocht waar twee of drie gezinnen al één of twee kamers deelden. “

Niks op zak

“De Syrische vluchtelingen komen meestal aan met zo goed als niks, en zonder inkomen kan hun situatie gauw heel nijpend worden. Ze hebben dingen nodig als eten, babymelk en luiers, verzorgingsspullen, kookgerei, matrassen en dekens. Tussen januari en mei hebben we zowat 2.150 mensen in de bergachtige Aarsal-streek van hulpgoederen voorzien, waaronder brandstof en hout om zich te kunnen verwarmen.”

“We zien bij de vluchtelingen heel wat musculoskeletale klachten, acute ontsteking van de luchtwegen en huidziekten. Dat kan te maken hebben met de erbarmelijke omstandigheden waar velen van hen in leven. Tijdens de winter woonden er in Aarsal gezinnen in halve ruïnes, waar ze nergens konden schuilen tegen de sneeuw en koude. Anderen hebben geen toegang tot stromend water.”

“Vluchtelingen met chronische ziekten lopen ook heel wat risico, want ze moesten vaak vertrekken zonder hun medicijnen, en zonder het geld om ze elders te kopen. We hebben in Tripoli al enkele ernstige gevallen behandeld: een patiënt moest zijn teen laten amputeren als gevolg van diabetes, en een patiënt met hoge bloeddruk kwam binnen met hemiplegie, wat wil zeggen dat één kant van zijn lichaam verlamd was.”

Vreselijke ervaringen

“Vooral kinderen zijn enorm kwetsbaar. Veel kinderen hebben familieleden en vrienden zien verdwijnen of zelfs zien sterven. Ze hebben mogelijk moorden en geweld gezien, moesten in gevaarlijke omstandigheden hun huis verlaten en zijn vaak bang voor de familieleden die zijn achtergebleven. De meest voorkomende symptomen zijn bedplassen, regressief of agressief gedrag en aanhoudende angst na traumatische ervaringen.”

“Volwassenen leven natuurlijk met dezelfde angsten. Onze mentale gezondheidsteams hebben mensen gezien met acute symptomen zoals zelfmoordgedachten, posttraumatische reacties, fysieke klachten gerelateerd aan psychologische problemen en zelfs psychose. Depressie en angst zijn de meest voorkomende diagnoses.”

Spanningen in Libanon

“De crisis in Syrië heeft steeds meer invloed in Libanon, zeker in de grensstreek en in Tripoli. Sinds midden april hebben we onze geestelijke gezondheidszorg uitgebreid naar het overheidsziekenhuis in Tripoli, in een van de zwaarst door conflicten getroffen regio's. Er is ook een spoedarts van Artsen Zonder Grenzen aanwezig om te helpen op de spoedafdeling van het ziekenhuis. Artsen Zonder Grenzen is van plan om de spoedcapaciteit op te drijven voor burgers die al dan niet rechtstreeks betrokken raakten bij het geweld."

"Onze hulp aan de Syriërs is nog steeds beperkt is, zeker als we rekening houden met de enorme nood in het land zelf. We proberen nu al maandenlang officiële toelating te krijgen om aan het werk te gaan in Syrië. Helaas hebben de onderhandelingen nog niets opgebracht. In tussentijd blijven we netwerken van Syrische artsen steunen in Homs, Geraa, Hama, Damascus en Idlib, door materiaal en medicijnen te leveren.”