Cholera langs Congo-rivier vraagt snel en efficiënt ingrijpen

“Mijn jongste zoon Eliezer was aan het uitdoven als een kaarsje.” In een ruw opgetrokken gebouw met muren, vloeren en een dak van plastiek zeilen, zit een bezorgde vader op een laag bed bij zijn zoon in het cholerabehandelingscentrum van Artsen Zonder Grenzen in Mbandaka, de hoofdstad van de Evenaarsprovincie in Congo.

“Om in het behandelingscentrum te geraken, moesten we de hele nacht de Congo-rivier afreizen”, gaat hij verder. “Eerst dacht ik dat mijn zoon malaria had, maar na een week behandeling in ons dorp moest hij nog steeds braken en had hij ook nog diarree. Ik hoorde op de radio dat er een cholera-epidemie was, en ik wist meteen dat we zo snel mogelijk naar het behandelingscentrum moesten.”

De cholera-epidemie, die tot nu toe aan 250 mensen het leven kostte, begon in maart in Kisangani, de laatste halte op de Congo-rivier voor goederenschepen, de belangrijkste vorm van transport in dit gebied met weinig wegen.  Een team van Artsen Zonder Grenzen behandelde meer dan 1000 cholerapatiënten in Kisangani en midden april was de situatie daar onder controle. Maar elke dag reizen duidenden mensen de Congo-rivier op en af, en in dorpen langs de rivier begonnen hier en daar gevallen op te duiken.

“Begin juni flakkerde de epidemie weer in alle hevigheid op,” zegt Félix Tran, projectcoördinator voor het mobiele noodteam van Artsen Zonder Grenzen in Congo. “Het stadje Bolobo in de provincie Bandundu maakte eerst melding van 3 gevallen per dag, dan 5, dan 20. We hebben een klein team ervaren noodexperts gestuurd die een behandelingscentrum bouwden en tot nu toe bijna 1000 patiënten hebben behandeld. Daarna was het de beurt aan Makanza, Lisala, Mbandaka en een hele reeks andere havenstadjes langs de rivier die gevallen begonnen te melden.”

Hoewel er in het oosten van Congo regelmatig cholera uitbreekt, is het meer dan tien jaar geleden dat er in de westelijke provincies nog een epidemie woedde. Sinds 20 juni zijn er 92 vermoedelijke choleragevallen gemeld in Kinshasa, de hoofdstad van Congo. “In de haven van Kinshasa aan de rivier stappen elke dag duizenden mensen van en op schepen. Als de epidemie in Kinshasa voet aan de grond krijgt, kunnen de gevolgen rampzalig zijn,” aldus Luis Encinas, coördinator voor Artsen Zonder Grenzen.

“Daarom is het van essentieel belang dat er onmiddellijk preventieve maatregelen genomen worden: het epidemiologisch toezicht moet worden versterkt, de verspreiding van de ziekte moet worden beperkt, en elke patiënt die moet worden behandeld."

De drie belangrijkste factoren die de verspreiding van cholera in andere steden langs de Congo-rivier mee hebben veroorzaakt, zijn ook in Kinshasa aanwezig: dicht op elkaar gepakte bevolking, gebrek aan hygiëne en weinig toegang tot schoon water, en de bevestiging dat de ziekte op verschillende plaatsen aanwezig was. Artsen Zonder Grenzen bouwt momenteel een cholerabehandelingscentrum in de dichtbevolkte wijk Kingabwa. Dat centrum zal gebruikt worden om patiënten te behandelen, maar ook als opleidingscentrum voor al het medische en niet-medische personeel dat betrokken is bij de strijd tegen cholera in de hoofdstad.