Vooruitgang in strijd tegen mazelen gehinderd

Vaccinatie tegen mazelen is zeker doeltreffend bij epidemieën maar wordt onvoldoende toegepast

Het gebrek aan aanbevelingen die de weg vrijmaken voor grootschalige vaccinaties bij een mazelenepidemie, hindert de vooruitgang die in de strijd tegen deze ziekte, die in Afrika nog altijd de grootste doodsoorzaak is. Ter gelegenheid van de 55ste jaarvergadering van de Amerikaanse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Hygiëne (ASTMH) in Atlanta, roept Artsen Zonder Grenzen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) nogmaals op om haar beleid op dit gebied te herzien. Door te vaccineren tijdens een epidemie, kan het aantal slachtoffers van mazelen aanzienlijk verminderd worden.
AZG en het centrum voor epidemiologische studies Epicentre hebben de impact van snelle vaccinatiecampagnes bij uitbraken van mazelen in Afrika bestudeerd. Het onderzoek van Epicentre had betrekking op vier interventies van AZG tussen 2002 en 2005, in Niger, Tsjaad, Nigeria en de Democratische Republiek Congo. Uit de resultaten die inmiddels zijn gepubliceerd, stellen we vast dat een snelle interventie het aantal getroffen personen aanzienlijk vermindert. Retrospectieve studies hebben tevens uitgewezen dat mazelenepidemieën langer duren dan eerder werd aangenomen, zodat er meer tijd is om noodvaccinatiecampagnes te organiseren. Een epidemie in Kinshasa, Congo, tussen 2002 en 2003, duurde meer dan 40 weken!
“We weten dat we de tijd hebben om tijdens een mazelenepidemie in actie te komen en het vaccin heeft al enkele dagen na inenting effect”, legt Rebecca Grais, epidemiologe bij Epicentre, uit. “Maar het uitblijven van aanbevelingen van de WHO om het vaccineren bij epidemieën te promoten, is een zware handicap voor een doeltreffende noodvaccinatie.”
Ofschoon de bewijzen van de doeltreffendheid van een massale inenting op open stedelijk milieu aan het begin van een epidemie zich al twee jaar lang opstapelen, heeft de WHO haar aanbevelingen nog altijd niet aangepast. Afgelopen voorjaar, na maanden van discussies met experts, waaronder die van AZG en Epicentre, leek de organisatie eindelijk vooruitgang te boeken maar tot nu toe zonder concrete resultaten. De gevolgen zijn voelbaar: tal van landen die met mazelenepidemieën kampen, aanvaarden enkel de behandeling van de zieken en weigeren iedere vorm van vaccinatie. AZG kreeg in 2005 bijvoorbeeld geen toestemming om de bevolking in Nigeria in te enten. En het heeft datzelfde jaar weken geduurd alvorens een vaccinatiecampagne in Tsjaad kon worden gestart.
“Hoewel het sterftecijfer door mazelen sterk terugloopt dankzij de vorderingen die geboekt worden met de normale inentingen, is de tol van de ziekte nog altijd ontoelaatbaar hoog”, aldus dokter Philippe Guérin van Epicentre. “De vooruitgang mag vooral niet verbergen hoeveel nog gedaan moet worden bij epidemieën. We hebben het hier over een vaccin dat per dosis 23 eurocent kost.”
Mazelen blijft een belangrijke doodsoorzaak in Afrika en de cyclus van epidemieën zet zich voort. Vooral kinderen onder vijf jaar zijn kwetsbaar, want bij hen doen zich vaker complicaties voor en is het sterftecijfer hoger. En het risico op overlijden blijft nog twaalf maanden na de ziekten erg hoog.