"Veel tijd en geduld heb je hier nodig" - Geneesmiddelenbevoorrading in de DRC

Na het uitbreken van de oorlog in de Democratische Republiek Congo (DRC) is het fragiele gezondheidszorgsysteem van dit enorme land sterk in het gedrang gebracht. Zo is er in het door de rebellen gecontroleerde gebied van Oost-Congo bijvoorbeeld een nijpend tekort aan basisgeneesmiddelen. AZG, dat al meer dan 10 jaar werkzaam is in onder meer de Evenaarprovincies, besloot daarom in 1999 om ook aan de overzijde van het land een project uit te bouwen ter ondersteuning van de geneesmiddelenbevoorrading. Dr. Peter Delobelle is net terug uit Kisangani, waar hij deel uitmaakte van een mobiel AZG-team dat dit project in goede banen probeert te leiden.

Hoe gaat zo'n geneesmiddelenbevoorrading in z'n werk?
"AZG levert basisgeneesmiddelen en voert controle uit op de verspreiding ervan. We verzamelen ook epidemiologische gegevens om eventuele epidemieën snel te kunnen bestrijden. Zo hebben we dit jaar al zo'n 20.000 kinderen van 5 maanden tot vijf jaar oud gevaccineerd tegen mazelen, een uiterst besmettelijke infectieziekte die vaak dodelijk is bij jonge kinderen. Daarnaast verlenen we ook logistieke steun bij het uitbouwen van een choleracentrum in Kisangani en gaan we geregeld op onderzoek om andere mogelijk epidemische aandoeningen in de kiem te smoren."
Hoe weet je zeker dat de medicijnen bij de juiste mensen terechtkomen?
"De distributie van basisgeneesmiddelen in de gezondheidscentra gebeurt om de drie maanden, en wordt steeds gevolgd door een controle. Daarbij onderzoeken we aan de hand van informatiesessies en steekproeven het beheer en het gebruik van deze medicatie, en kan eventueel misbruik aan het licht komen. De geneesmiddelen worden per vliegtuig, per boot of met jeeps naar de plaats van bestemming gebracht en daar ter beschikking gesteld van het centraal bureau dat onder leiding staat van een geneesheer. Deze bekleedt meestal tegelijk de functie van hospitaaldirecteur en supervisor van het gezondheidsdistrict."
"De uitbouw van deze programma's vergt niet alleen veel doorzettingsvermogen, maar neemt ook veel tijd en geduld in beslag. Het invoeren en verdelen van de geneesmiddelen verloopt volgens een standaardprocedure en gebeurt in samenspraak met de lokale autoriteiten en de plaatselijke medische hiërarchie. Dat loopt niet altijd soepel. Congo is een erg bureaucratisch land. We zijn nooit zeker dat alles op de juiste plek terechtkomt, of we ontbreken de nodige toelatingen,… Verder spelen de vaak slechte toegankelijkheid van het terrein en de enorme afstanden een belangrijke rol."
Heeft AZG nog andere projecten in Oost-Congo?
"In de zomer van 2000 braken in Kisangani zware gevechten uit tussen Oegandese en Rwandese strijdkrachten. De teams van AZG werden gedwongen zich terug te trekken, maar kwamen na de hevigste gevechten opnieuw in actie. Na afloop van het conflict begon AZG met een pilootproject om opvang te voorzien van slachtoffers met een psychisch trauma. Zo doet een AZG-team van psychologen aan sensibilisatie in de scholen en in de media. Dat team is tegelijk verantwoordelijk voor de follow-up van individuele gevallen en de doorverwijzing wanneer psychologische hulp alleen niet volstaat. Daarnaast houdt AZG ook een aantal voedingscentra voor ondervoede kinderen open."
AZG werkt in de Democratische Republiek Congo sinds 1985.