Syrische vluchtelingen in Libanon: “Zwangere vrouwen weten niet waarheen”
“Ik was zeven maanden zwanger toen ik hier in Libanon aankwam,” vertelt Maryam, een 18-jarige Syrische vluchtelinge uit Aleppo. “Veel van mijn naasten werden gedood. Ikzelf werd bedreigd. Om te vluchten moest ik uren wandelen voor ik de Libanese grens bereikte. Ik kreeg zware bloedingen en vreesde voor een miskraam.”
In april 2013 startten de teams van Artsen Zonder Grenzen met een project voor reproductieve gezondheidszorg in Libanon in de Bekaa-vallei, waar de meeste Syrische vluchtelingen Libanon binnenkomen. “Heel wat vrouwen komen hier alleen aan, zonder hun man of hun familie, die achterbleef of werd gedood in de oorlog,” legt Marjie Middleton uit, de vroedvrouw die het project van Artsen Zonder Grenzen leidt. “Sommige vrouwen konden tijdens hun zwangerschap niet langs bij een arts. Door het gebrek aan zorg weten ze niet of hun baby gezond is. Ze maken zich zorgen en die psychologische en fysieke stress kan gevaarlijk zijn voor de zwangerschap.”
Alleen bevallen in een tent
"Vaak kennen de vluchtelingen niemand in het land waar ze heen zijn gevlucht, waardoor ze maar moeilijk hulp vinden. “De zwangere vrouwen weten meestal niet waarheen,” aldus Marjie Middleton. “We horen verhalen over vrouwen die alleen in een tent zijn bevallen. Als vroedvrouw vind ik dergelijke verhalen erg onrustwekkend. Ik weet immers hoe gevaarlijk en beangstigend het kan zijn om als moeder alleen een kind op de wereld te zetten.”
Het gevaar om thuis zonder hulp te bevallen is niet te onderschatten, zeker niet op een plaats waar vluchtelingen in erg moeilijke omstandigheden samenleven. Omdat er zoveel mensen dicht op mekaar leven en de hygiëne vaak te wensen overlaat, lopen de vrouwen veel risico’s.
Gebrek aan hygiëne en zorg
“We zien veel infecties aan de voortplantingsorganen bij onze patiëntes. Die zijn deels te wijten aan het gebrek aan gezondheidszorg en aan de beperkte toegang tot water en hygiëne,” legt Marjie Middleton uit. “Infecties zijn een van de voornaamste oorzaken van vroeggeboortes.”
Ook de slechte voeding vormt volgens haar een probleem: “De vluchtelingen hebben vaak het geld niet om basisvoeding te kopen. Ze hebben het moeilijk om gezond te blijven tijdens hun zwangerschap, waardoor de groei van hun kind afgeremd wordt. Ik heb al baby’s met ondervoeding zien geboren worden!”
Artsen Zonder Grenzen voorziet vier prenatale consultaties per zwangerschap. Als er problemen opduiken, worden de vrouwen voor een gratis behandeling naar een gynaecoloog doorverwezen. Bovenop de prenatale zorgen in ziekenhuizen met bekwame vroedvrouwen, helpt het medisch personeel ook de vrouwen die mogelijk met complicaties te maken krijgen tijdens hun zwangerschap.
Postnatale zorgen en gezinsplanning
Artsen Zonder Grenzen helpt hen ook met geboorteplanning, zodat de zwangere vrouwen die in Libanon aankomen, weten wat ze moeten doen en waar ze terecht kunnen als ze op het punt staan te bevallen of als er complicaties opduiken.
Ook na de bevalling dreigt er gevaar voor moeders en hun pasgeboren kind. Artsen Zonder Grenzen biedt hen postnatale zorgen aan en de mogelijkheid tot gezinsplanning. “We sporen de vrouwen aan om de eerste week na de bevalling, en vervolgens zes weken later langs te komen voor een check-up. Als ze dat willen, geven we hen ook anticonceptiemiddelen,” besluit Marjie Middleton.
