Oorlog in Saada, slachtoffers onbereikbaar

In Jemen brak een maand geleden opnieuw oorlog uit in de provincie Saada, met verscheidene confrontaties waarbij zware wapens werden ingezet. De regio is momenteel ontoegankelijk, hoewel er ongetwijfeld gewonden hulp nodig hebben.

Op dinsdag 17 juni werden de AZG-teams die werken in de provincie Saada, geëvacueerd naar de Jemenitische hoofdstad Sanaa. We hebben besloten onze activiteiten in deze regio in Noord-Jemen op te schorten omwille van de zware gevechten. Sinds 10 mei kunnen we niet meer in goede omstandigheden hulp bieden, of het nu gaat om het verzorgen van gewonden of het helpen van ontheemden.
Toegang verboden
Het is moeilijk te achterhalen wat zich precies afspeelt in de gebieden waar gevochten wordt en in de regio's die gecontroleerd worden door de rebellen: er is geen toegang omwille van de onveiligheid, er zijn geen onafhankelijke waarnemers aanwezig, en de meeste communicatienetwerken zijn vernield. Er zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal doden en gewonden. Het gebruik van zware wapens, luchtbombardementen op dorpen, en informatie uit allerlei bronnen, doen vermoeden dat er burgerslachtoffers zijn

Toch hebben de meeste burgers geen toegang tot goede zorgstructuren. Ze geraken niet altijd tot in een ziekenhuis, ofwel omdat het te gevaarlijk is om door de gevechtszones te reizen, of omdat ze vrezen ervan te worden beschuldigd de rebbellen te steunen en opgepakt te worden. Zelfs voor medisch personeel is het moeilijk, soms onmogelijk – om ziekenhuizen en gezondheidsstructuren te bereiken.
Moeilijke werkomstandigheden
In de ziekenhuizen die AZG ondersteunt, werden tussen 10 mei en 8 juni, vaak in moeilijke omstandigheden, 56 gewonden verzorgd, waaronder 36 burgers. In Haydan, waar het merendeel van de gewonden werd opgenomen (49, waaronder 31 burgers), werden de internationale medewerkers en de Jemenitische AZG-personeelsleden afkomstig uit andere regio's, uit veiligheidsoverwegingen geëvacueerd.
De plaatselijke teamleden blijven zorg verstrekken, met beperkte middelen en in hachelijke omstandigheden. Op 27 mei moesten ook zij het ziekenhuis verlaten. Ze konden een beperkte hoeveelheid materiaal meenemen, waarmee ze in een winkel een behandelkamer inrichtten. Sinds 9 juni zijn in Haydan enkel nog een medisch assitent en twee verpleegkundigen aanwezig, waarvan we geen nieuws hebben. Het meest gekwalificeerd personeel slaagde erin Saada te bereiken.

Op plaatsen waar we nauwkeurige informatie hadden over slachtoffers die verzorgd moesten worden, konden we hen niet bereiken: dat was het geval in Dahyan, een dorp in handen van de rebellen, op tien minuten rijden van Al Tahl (dat in regeringsgebied ligt). Voor de oorlog uitbrak, hielden we zes dagen per week consultaties in het dorp.
Op 11 mei verzorgde ons Jeminitisch team er 25 vrouwen en kinderen die gewond raakten tijdens gevechten en moesten overgebracht worden naar het ziekenhuis. Twee ambulances verlieten Al Tahl om hen op te pikken, nadat ze toelating hadden gekregen van de autoriteiten. Omwille van de zware gevechten slaagde het team er echter niet in hen te evacueren. De gewonden beseften dat de ambulance was terug gereden... Later hoorden we dat zeven van deze patiënten de daaropvolgende 24 uur waren gestorven. Sindsdien hebben we geen nieuws meer vernomen over de situatie in Dahyan.
Verschillende ontheemdenkampen
Een van de meest zichtbare gevolgen van de oorlog, is het grote aantal mensen dat sinds de toenemende spanningen of de eerste dagen van de oorlog op de vlucht is geslagen richting Saada of Al Malaheed, een andere stad in het westen van de provincie. 

Het Internationale Rode Kruis en de Jeminitische Halve Maan schatten het aantal ontheemden in Saada en omgeving op 35.000. Sommigen hebben een huis gehuurd of verblijven bij familie; anderen hebben zich gevestigd in een van de zes kampen rond de stad. Daarnaast hebben we weet van meer dan 1000 families in de buurt van Al Malaheed, verspreid in kleine groepen. We hebben ook informatie over mensen die naar het noorden van de provincie vluchtten, maar wij hebben geen toegang tot dat gebied...

Waar onze teams erin geslaagd zijn de situatie te evalueren, in Al Malaheed en Saada, konden we geen hulp bieden aan de ontheemden, om veiligheidsredenen en omdat onze gesprekken met de autoriteiten en andere hulporganisaties ter plaats niets opleverden.

Gezien de context – oorlog, en de onmogelijkheid om hulp te bieden aan gewonden en ontheemden – besloten we om alle medewerkers te evacueren, uitgezonderd de plaatselijke personeelsleden. In Haydan werd het plaatselijke team sterk afgebouwd. We beschikken over geen verdere informatie. In Razeh en Al Tahl blijven de plaatselijke medewerkers medische zorg bieden aan de patiënten die erin slagen de ziekenhuizen te bereiken. We blijven onderhandelen met alle partijen om toegang te krijgen tot de gebieden waar we vermoeden dat er gewonden gevallen zijn. Gesprekken met de militaire leiders en alle andere autoriteiten in Saada, hebben tot nog toe geen resultaat. Er zijn nog steeds gesprekken aan de gang op het hoogste niveau in Saana.

Noord-Jemen: Activiteiten van AZG vóór de “vijfde oorlog”

Sinds 2004 is Noord-Jemen in de greep van een conflict tussen regeringstroepen en de rebellenbeweging van Al Houthi, die zowel politieke, sociale, als religieuze eisen hebben. Hoewel vele periodes van zware gevechten afgewisseld werden met wapenstilstand en pogingen tot bemiddeling, hebben die laatste nooit geleid tot een vredesakkoord. De regio kent nu zijn “vijfde oorlog” sinds 2004.

Tegen deze achtergrond startte AZG in september 2007 met haar activiteiten in de provincie Saada, in het ziekenhuis van Haydan. Er zagen nog twee andere projecten het levenslicht, het landelijke ziekenhuis van Razeh (december 2007) en het landelijke ziekenhuis van Al Tahl (april 2008). In al deze structuren werkt AZG samen met personeel van het ministerie van volksgezondheid.

Ziekenhuis Haydan: consultaties, opnames, spoedafdeling, moeder- en kindgezondheid, chirurgie. Ondersteuning van het gezondheidscentrum van Maran (schenken van medicijnen, opleiding en supervisie van personeel, logsistieke ondersteuning voor electriciteit, watervoorziening en sanitair).

Landelijk ziekenhuis Razeh: opnames, spoedafdeling, moeder- en kindgezondheid. Ondersteuning van het ziekenhuis van Al Malaheed (diagnostische tests en behandeling malaria, ambulante zorg voor ernstig ondervoede kinderen, overbrengen van spoedgevallen naar Razeh).

Landelijk ziekenhuis Al Tahl: opnames, spoedafdeling, moeder- en kindgezondheid, chirurgie. Ondersteuning van de kliniek van Dahyan (in rebellengebied), met zes dagen per week consultaties (200 patiënten per dag).