Niger: Meer dan 180.000 kinderen krijgen een nieuwe behandeling tegen malaria
In de laatste weken voor het regenseizoen hebben de teams van Artsen Zonder Grenzen (AZG) in Niger zware inspanningen geleverd om medicijnen tegen malaria uit te delen. Intussen bereiden ze zich ook voor op mogelijke voedseltekorten in sommige delen van het land.
Elk jaar kondigt de komst van het regenseizoen in Niger een verhoogd risico op malaria aan. De ziekte verspreidt zich immers via muggen, voor wie stilstaand water de ideale broedplaats vormt, en kan dodelijk zijn. Om dus te verhinderen dat mensen de ziekte oplopen, voerde AZG zopas een eerste ronde chemoprofilaxe tegen seizoensmalaria (SMC) uit. Het nieuwe middel ter preventie van de ziekte wordt sinds vorig jaar aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Het is de eerste keer dat SMC in Niger wordt gebruikt. De behandeling, die door de teams van AZG in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid werd ingevoerd, is bedoeld voor kinderen tussen drie maanden en vijf jaar oud. Gedurende het vier maanden durende regenseizoen krijgen ze elke maand drie dosissen, dus 12 in totaal. Tot nu toe kregen meer dan 184.000 kinderen uit meer dan 1.000 dorpen in de districten Magaria, Guidan Sori, Moulé, Tafo, Sabon Guida, Bouza en Madaoua een eerste dosis van het geneesmiddel.
Voor de campagne, die jonge kinderen tegen malaria moet beschermen, bezochten plaatselijke gemeenschapswerkers en internationale teams samen de verschillende dorpen in het gebied om de bevolking in te lichten over de campagne, de medicijnen uit te delen en ervoor te zorgen dat ouders erop toezien dat hun kinderen alle dosissen krijgen.
Elk jaar sterven meer dan 600.000 mensen door malaria. Toch daalde het aantal gevallen volgens recente schattingen van de WHO de laatste tien jaar met 25 %, en werden zo meer dan een miljoen levens gered, vooral kinderen jonger dan vijf jaar in Zwart Afrika. Dankzij de betere toegang tot een snelle diagnose en artemisinine combinatietherapieën (ACT) kwam de strijd tegen malaria in ontwikkelingslanden in een stroomversnelling. SMC is een heel nieuwe aanpak.
In 2012 startte AZG een programma op in Mali en Tsjaad, waar de organisatie met SMC positieve resultaten boekte bij meer dan 200.000 gezonde kinderen. Tijdens de campagne in het Malinese district Koutiala daalde het aantal gevallen van malaria met 66 %, 70 % minder mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen en er waren 75 % minder malaria-gerelateerde bloedtransfusies nodig.
“Ondanks de positieve resultaten is SMC echter geen wondermiddel,” waarschuwt Anja Wolz, medisch coördinatrice voor AZG in Niger. “Met SMC kunnen we wel het aantal doden en het aantal gevallen van malaria terugdringen in landen met een beperkte toegang tot gezondheidszorg, maar de voorziening van muggennetten en insectensprays blijft onze prioriteit, naast het stellen van de diagnose en het behandelen van malaria,” aldus Wolz.
Verder is SMC enkel aangewezen in gebieden waar malaria seizoensgebonden is. Het gebruik van SMC om epidemieën te bestrijden is niet haalbaar, aangezien de behandeling onmogelijk het hele jaar door kan worden toegediend.
Malaria en ondervoeding, een dodelijke combinatie
“We verwachten wel dat SMC een belangrijke rol zal spelen in de preventie van malaria in Niger,” zegt Wolz. “De nieuwe behandeling is van cruciaal belang om kinderen onder de vijf jaar tegen de ziekte te beschermen. Elk jaar krijgt Niger, en dan vooral de kinderen, in deze periode af te rekenen met voedselcrisissen. En malaria in combinatie met ondervoeding kan dodelijk zijn,” aldus Wolz.
In de aanloop naar het regenseizoen raakt de voedselvoorraad van veel gezinnen stilaan op, nog voor de nieuwe gewassen kunnen worden aangeplant. Het is een moeilijke periode voor de armste gezinnen in deze gebieden: het voedsel raakt op en de prijzen schieten de hoogte in. Tijdens het regenseizoen planten de muggen die de ziekte verspreiden, zich bovendien pijlsnel voort.
Ondervoeding en malaria zijn twee ziektes die de kinderen jonger dan vijf het hardst treffen in deze periode. Zonder toegang tot voedsel dat rijk is aan micronutriënten kunnen velen onder hen ondervoed raken. Ondervoede kinderen zijn dan weer minder bestand tegen ziektes en krijgen dus sneller af te rekenen met malaria en complicaties. Malaria ondermijnt ook het metabolisme van de kinderen, waardoor ze minder trek hebben. Met andere woorden, ondervoeding in combinatie met malaria kan dodelijk zijn.
De SMC-campagne bood de teams van AZG meteen ook de kans om zo’n 128.000 kinderen tussen 6 en 59 maanden te onderzoeken en de ernstige gevallen van ondervoeding te behandelen. Op die manier hopen de teams te voorkomen dat de kinderen pas medische hulp zoeken wanneer er complicaties optreden en het voor hen al te laat is.
De teams van AZG moeten alert zijn. Ze bereiden zich voor op de medische noden die deze moeilijke periode met zich meebrengt, maar nemen tegelijkertijd ook preventiemaatregelen om een piek in het aantal gevallen van malaria te voorkomen en het aantal kinderen dat moeten worden opgenomen zo laag mogelijk te houden.
In Niger ijvert AZG vooral voor een betere gezondheidszorg voor kinderen jonger dan vijf jaar en zwangere vrouwen, door zich toe te spitsen op de preventie en de vroegtijdige behandeling van ondervoeding. In de departementen Zinder, Maradi en Tahoua leiden de teams van AZG poliklinische voedingsprogramma’s in 38 gezondheidscentra. Ernstige gevallen worden opgenomen in de voedingscentra in de ziekenhuizen in Zinder, Magaria, Madarounfa, Guidan Roumdji, Madoua en Bouza. Sinds het voorjaar van 2012 biedt AZG ook basisgezondheidszorg en ziekenhuisdiensten in het Abala-kamp, in het departement Tillabéri, waar Malinese vluchtelingen verblijven. AZG is actief in Niger sinds 1985.