Gezondheid is geen luxe! AZG voert campagne tegen bepalingen FTAA-overeenkomst

Eind augustus begon AZG met een campagne die alle landen van het Amerikaanse continent oproept om de pogingen af te keuren die de VS ondernemen in de onderhandelingen over de Vrijhandelszone van Amerika (Free Trade Area of the Americas of FTAA). De VS willen de bescherming van de intellectuele eigendom (IE) uitbreiden tot buiten de algemeen geldende normen. AZG lanceert een campagne die vraagt dat IE-bepalingen helemaal zouden worden geweerd uit de voorgestelde regionale handelsovereenkomst.

Toegang tot geneesmiddelen en gezondheidszorg is in vele Latijns-Amerikaanse landen zoals Nicaragua, nu al problematisch. De impact van nog verdere beperkingen zou catastrofaal kunnen zijn voor het leven van miljoenen mensen die aan HIV/aids of andere ziekten lijden.
De volgende getuigenissen illustreren het huidige gebrek aan toegang voor de Nicaraguaanse bevolking, en licht dus de bezorgdheid van AZG toe over nog striktere IE-normen. Met deze campagne dringt AZG er bij de armere landen van het Amerikaanse continent op aan de druk te weerstaan die de gezondheid van hun bevolking nog meer op het spel zou zette

De dokter

"Wat medicatie betreft, hebben we zelfs niet het absolute minimum. Het ministerie van Volksgezondheid geeft voorrang aan zwangere vrouwen en kinderen onder de vijf jaar, maar zelfs voor die groepen zijn er geen basisgeneesmiddelen beschikbaar. Het enige wat we hebben, zijn ijzertabletten en antischimmelpillen voor vrouwen, en ijzertabletten en enkele pijnstillers voor kinderen. Heel wat mensen hebben last van huidproblemen en luchtweginfecties, maar voor hen hebben we niet de minste geneesmiddelen. Het enige wat we kunnen doen, is hun een gewone pijnstiller geven.”
Dr. Vanessa Porras, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
“Het gezondheidscentrum bestelt de nodige geneesmiddelen uit de centrale voorraad, maar ontvangt nooit de gevraagde hoeveelheid. Het ministerie van Volksgezondheid hanteert heel strikte normen: zoveel van geneesmiddel X voor gezondheidscentrum Y, afhankelijk van het gemiddelde aantal patiënten. Bovendien beperkt het de hoeveelheid geneesmiddelen die het gezondheidscentrum mag leveren, in het kader van de zogenaamde rationalisering van het geneesmiddelenverbruik. Een gezondheidscentrum kan bijvoorbeeld 1.000 paracetamolpillen in voorraad hebben, maar mag er slechts 50 per week geven aan de patiënten, ook als er 100 patiënten zijn die er nodig hebben.”
Dr. Vanessa Porras, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
"Als er geneesmiddelen zijn geleverd aan het gezondheidscentrum, stijgt het aantal consulten aanzienlijk, want de patiënten die eerst zijn, maken de grootste kans om geneesmiddelen te krijgen. Soms hou ik geneesmiddelen opzij voor sommige patiënten, al is dat eigenlijk ethisch niet verantwoord. Ik doe dat alleen voor type 1-diabetici, die volledig afhankelijk zijn van insuline en in een coma dreigen te vallen omdat ze zich de dure geneesmiddelen niet kunnen veroorloven.”
Dr. Arias, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
"De voorbije jaren heb ik de gezondheidstoestand van de bevolking duidelijk zien achteruitgaan. Zo is het aantal gevallen van tuberculose gestegen, een duidelijke armoede-indicator. Ook het aantal stresssymptomen neemt toe, en er zijn meer jongeren met diabetes, wat op verhoogde stress wijst. Ook het gebrek aan een uitgebalanceerd dieet ondermijnt de volksgezondheid.”
Dr. Arias, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
"Het ministerie van Volksgezondheid biedt niet de minste dienstverlening aan HIV-patiënten. Hier moeten we voor alles betalen: medische consulten, onderzoeken, advies, dieet. Een HIV-patiënt kost ons tussen 32 en 40 dollar per bezoek. Heeft hij opportunistische infecties, dan loopt dat op tot 80 à 90 dollar per bezoek. En dan is er ook de follow-up, met huisbezoeken enz. Er zijn heel wat andere ngo’s die beweren dat ze rond HIV werken, maar ze concentreren zich volledig op preventie en leveren niet de minste bijstand aan HIV-patiënten.”
Dr. Galaxia Vazquez Jimenez, medisch coördinator van de ngo Xochiquetzal
“Artsen zijn op de hoogte van beschermingsmaatregelen, maar door gebrek aan materiaal hebben ze niet de middelen om zich voldoende te beschermen tijdens operaties bij HIV-patiënten. Er is ook duidelijk discriminatie op het gebied van medicatie en behandeling. HIV/aids-patiënten worden nog altijd zeer sterk gestigmatiseerd. Vandaar dat heel wat patiënten hun ziekte verbergen, omdat ze te veel te verliezen hebben: hun werk, hun familie, hun sociaal leven. Dat is ook één van de redenen waarom het officiële aantal HIV-patiënten zo laag is. Niemand laat zich graag testen. Ze hebben veel te verliezen en bijna niets te winnen, want er is immers geen behandelingsplan.“
Dr. Galaxia Vazquez Jimenez, medisch coördinator van de ngo Xochiquetzal

De patiënt

"Ik kan hier in het gezondheidscentrum sommige geneesmiddelen gratis krijgen, maar meestal zijn er niet genoeg in voorraad. Ze geven ons wat ze hebben, maar het probleem is dat de apotheek hier bijna altijd leeg is. De dokter geeft me dan een voorschrift om geneesmiddelen te halen in een privé-apotheek, maar geneesmiddelen zijn zeer duur, en ik heb financiële steun nodig van mijn familie.”
Estella Nativida Peres (71), Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
"Onze dochter is chronisch hartpatiënte. Ze heeft veel medische zorg en specifieke geneesmiddelen nodig die bijzonder duur zijn. Van de regering krijgen we niet de minste steun, dus moeten we zelf haar behandeling betalen. Onlangs moest ze een hartonderzoek ondergaan met een katheter. Kostprijs: 1.200 dollar. Godzijdank konden we dit bedrag verzamelen met de steun van onze familie en vrienden.”
Luis Bajor Duarte (30) met zijn 3-jarig dochtertje Karen, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua
"Met mijn loon betalen we eerst onze basisbehoeften, zoals eten en huisvesting, maar al de rest gaat naar Karen. We verwaarlozen onze eigen gezondheid en die van onze kinderen, want we hebben geen geld meer, en gratis basisgezondheidszorg is onbestaande in dit land. Er is bijna geen medicatie of uitrusting beschikbaar in het gezondheidscentrum, dus wat houdt die gratis toegang dan precies in?”
Luis Bajor Duarte (30) met zijn 3-jarig dochtertje Karen, Ciudad Sandino gezondheidscentrum, Managua

De hulpverlener

"Deze kinderen worden volledig aan hun lot overgelaten door de gezondheidsautoriteiten in Nicaragua. Er zijn geen speciale programma’s, geen geneesmiddelen, geen opgeleid personeel. Ik verzorg 27 kinderen en tieners met hersenbeschadiging, het Downsyndroom,…. Vele van hen lijden aan epilepsie en hebben specifieke geneesmiddelen nodig, maar we kunnen er onmogelijk aan geraken, want de regering heeft ze verboden. Dat is de reden waarom deze epilepsiepatiëntjes regelmatig aanvallen hebben die fataal kunnen zijn.”
Isabel Medina, lerares die een vereniging oprichtte voor mentaal en lichamelijk gehandicapte kinderen, Diriamba, district Carazo.
"Gezinnen weten niet wat ze moeten aanvangen met gehandicapten. Sommigen worden gestimuleerd om zo zelfstandig mogelijk te zijn, maar de meesten worden gewoon genegeerd of zelfs in de steek gelaten. Een verlamd kind moet de hele dag in bed blijven terwijl de andere gezinsleden naar school of naar het werk zijn. Ik mag er niet aan denken wat er zou kunnen gebeuren als er brand uitbreekt in het huis of als het kind een aanval krijgt.”
Isabel Medina, lerares die een vereniging oprichtte voor mentaal en lichamelijk gehandicapte kinderen, Diriamba, district Carazo.
Zestien leden van onze organisatie - waaronder ikzelf - hebben bij het Hooggerechtshof van Latijns-Amerika in Costa Rica geëist dat de regering ARV-geneesmiddelen ter beschikking stelt, op basis van nationale wet 238. We illustreerden het gebrek aan aandacht van de regering voor HIV en aids en het ontbreken van een nationaal plan, en toonden aan dat dit indruist tegen de internationale mensenrechtenstandaarden en tegen de nationale wetgeving. Uiteindelijk wonnen we de rechtszaak en werd de regering door de rechtbank verplicht om geneesmiddelen ter beschikking te stellen. Op dat ogenblik waren al zes leden gestorven, maar vier zwangere vrouwen en twee kinderen hebben hun plaats ingenomen. De regering eist echter het recht op om alleen ARV-geneesmiddelen te moeten leveren aan onze groep van 16 en gedurende slechts drie maanden.
Sergio Navas, HIV+ en voorzitter van de ngo ‘Asociaçon Nicaragüense Gente Positiva’ – een organisatie van en voor HIV/aids-patiënten, Managua
Condooms worden hier nauwelijks gebruikt, er is veel prostitutie en seksueel geweld, en SOA’s komen frequent voor. De hiv-prevalentie kan onmogelijk zo laag zijn als de regering beweert, want dan zou Nicaragua het enige land ter wereld zijn waar het probleem niet voorkomt, en er is geen enkele reden om dat aan te nemen. Ik merk concreet dat heel wat mensen zich bewust zijn van het bestaan en de risico’s van HIV, maar ervan uitgaan dat ze zelf geen gevaar lopen. Ze lijken niet te beseffen dat ook zij getroffen kunnen worden.”
Dr. Marcella Martinez, AZG-programma, Ciudad Sandino, Managua
"De aanwezigheid van AZG maakt hier echt een verschil, want er zijn geneesmiddelen beschikbaar, het personeel krijgt een opleiding en de kwaliteit van de consulten is hoog. Ik heb voordien jarenlang in een openbaar ziekenhuis gewerkt, en SOA’s kregen er niet de minste aandacht. Ze werden als gewone ziekten beschouwd, en er was een tekort aan geneesmiddelen. De mensen kregen alleen geneesmiddelen als die beschikbaar waren, maar op informatie hoefden ze niet te rekenen. Dus pasten ze hun levensstijl niet aan, omdat ze niet beter wisten. Hier pakken we het anders aan: we geven de patiënten niet alleen geneesmiddelen, maar informeren en sensibiliseren hen ook over SOA’s, de symptomen en hoe ze zichzelf moeten beschermen. De publieke gezondheidszorg schenkt echter heel weinig aandacht aan SOA’s, wegens het taboe en de onwetendheid die nog altijd heersen. De mensen zijn arm en hebben duidelijke prioriteiten. Eten en kleren komen op de eerste plaats, de rest gaat naar de gezondheidszorg van de kinderen, maar voor de ouders blijft er niets meer over…”
Dr. Marcella Martinez, AZG-programma, Ciudad Sandino, Managua