Geneesmiddelenproducenten in Zuid-Afrika buigen onder grote internationale druk

Als reactie op de wereldwijde veroordeling van hun aanklacht hebben de geneesmiddelenproducenten vandaag de klacht voor het Hooggerechtshof van Pretoria onvoorwaardelijk laten vallen. De internationale druk was immens. Zo ondertekenden zowat 285.000 mensen een petitie met de vraag aan de farmaceutische bedrijven zich uit het proces terug te trekken. In België alleen al ondertekenden 15.000 mensen de petitie. Met de terugtrekking van de bedrijven komt een einde aan het proces tegen Zuid-Afrika dat deze drie jaar geleden hebben ingespannen. De stopzetting van het proces maakt de weg vrij voor de uitvoering van de Geneesmiddelenwet van 1997 en dus ook voor de invoer van betaalbare geneesmiddelen en een groter gebruik van kwaliteitsvolle generische geneesmiddelen.

"Dit is een regelrechte overwinning van 'David' tegen 'Goliath'. Niet enkel voor ons hier in Zuid-Afrika, maar ook voor mensen in andere ontwikkelingslanden die moeten strijden voor een betere toegang tot gezondheidszorg. We voelden ons gesterkt door de steun die we wereldwijd kregen. We zijn vooral de 285.000 burgers en 140 organisaties uit meer dan 130 landen dankbaar die de wereldwijde "Drop the Case"-petitie ondertekenden.", verklaart Zackie Achmat, hoofd van Treatment Action Campaign (TAC).
De stopzetting van het proces betekent een beduidende ommekeer in de machtsbalans tussen de ontwikkelingslanden en de geneesmiddelenfabrikanten. Het stuurt de duidelijke boodschap naar de Afrikaanse staatshoofden - die volgende week samenkomen in Nigeria om HIV en andere ziekten te bespreken - dat levens boven patenten zouden moeten en kunnen primeren.
"Nu staat niets meer in de weg van landen die op lange termijn de toegang tot betaalbare geneesmiddelen willen verzekeren.", zegt Ellen 't Hoen, juridisch adviseur van AZG. "De uitkomst van deze zaak zal landen helpen om ten volle gebruik te maken van hun rechten volgens internationale handelsovereenkomsten. Zo zullen ze kunnen gebruik maken van maatregelen die de volksgezondheid ten goede komen, zoals parallelle invoer. We denken dat geneesmiddelenproducenten de eerstkomende tijd geen ontwikkelingslanden meer voor de rechter zullen dagen."
"Dit is een zeldzame en betekenisvolle overwinning van de armen op machtige, multinationale bedrijven. De uitdaging is nu om samen te werken met geneesmiddelenproducenten en overheden om de geneesmiddelen te krijgen bij hen die ze nodig hebben.", zegt Kevin Watkins van Oxfam.
Artsen Zonder Grenzen voert een grote campagne voor een betere toegang tot geneesmiddelen. De organisatie benadrukt dat het belangrijk is waakzaam te blijven. De heuglijke ontwikkeling in Zuid-Afrika is pas een kleine stap op de weg naar meer respect voor de minderbedeelde volkeren.