EU-India Top: AZG eist dat EU toegang tot betaalbare medicijnen niet langer probeert te blokkeren
Artsen Zonder Grenzen eist samen met aidsactivisten in Afrika, Azië en Europa dat de Europese Unie stopt met het doorduwen van haar beleid dat India’s rol als producent van betaalbare generische geneesmiddelen ondermijnt. Meer dan 80 % van alle aidsremmers die gebruikt worden om meer dan vijf miljoen mensen in de derde wereld te behandelen, is afkomstig van Indiase producenten. Politieke leiders uit India en de EU ontmoeten mekaar op dit moment tijdens een top in Brussel.
“Tien jaar geleden waren mensen niet gemotiveerd om zich te laten testen op aids, omdat ze wisten dat aidsremmersn toch te duur waren”, aldus Peter Saranchuk, hiv-arts voor Artsen Zonder Grenzen in Zuid-Afrika. “Welnu, ik weiger om de klok tien jaar terug te draaien. We kunnen onmogelijk toestaan dat Europa de toegang blokkeert tot betaalbare medicijnen die we nodig hebben om patiënten overal ter wereld te behandelen.”
De Indiase patentwet uit 2005, die de internationale regels volledig respecteert, is strikt over wat al dan niet een patent mag krijgen, in het belang van de volksgezondheid. Medicijnen mogen enkel gepatenteerd worden als ze echt innovatief zijn.
Europese farmaceutische bedrijven hebben actief – maar tot nog toe zonder succes – geprobeerd om de wet voor Indiase rechtbanken aan te vechten. Eerder deze maand mislukte het Duitse bedrijf Bayer in zijn laatste wettelijke poging om een nieuwe barrière op te werpen voor generische concurrentie in India. Nu de bedrijven het niet gehaald hebben voor de rechtbank, gebruiken ze het handelsbeleid van de Europese Commissie.
“We weten dat Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk er achter de schermen alles aan doen om India uit te schakelen als concurrent voor hun eigen farma-industrie”, zo verklaarde Michelle Childs, beleidsdirecteur van de Campagne voor Toegang tot Basisgeneesmiddelen van Artsen Zonder Grenzen.
In een vrijhandelsakkoord met India wil de EU verschillende bepalingen opnemen die de concurrentie zouden beperken. De kwalijkste daarvan is de zogenaamde gegevensexclusiviteit. Die zou werken als een patent en de verhandeling van generische geneesmiddelen voor tien jaar blokkeren. Het ergste is dat die gegevensexclusiviteit zelfs zou gelden voor producten die onder de Indiase wet niet eens in aanmerking komen voor een patent. Dat zou de ontwikkeling van nieuwe combinatiepillen met vaste dosis onmogelijk maken, waarbij één pil verschillende geneesmiddelen bevat.
“De EU probeert haar farmaceutische bedrijven via een achterpoortje toch de monopoliepositie te bezorgen die ze niet via de normale weg een patent kunnen krijgen”, aldus nog Childs.
Generische geneesmiddelen uit India hebben voor een belangrijke doorbraak gezorgd bij het verbeteren van de aidsbehandeling in de ontwikkelingswereld. Tot 2005 verstrekte het land immers geen geneesmiddelenpatenten. Daardoor konden fabrikanten meer betaalbare geneesmiddelen produceren en de afgelopen tien jaar de prijs van aidsremmers met meer dan 99 % verlagen.
In 2005 verplichtte de Wereldhandelsorganisatie India echter om geneesmiddelenpatenten te beginnen uitreiken. Die nieuwe regelgeving heeft een aanzienlijke impact op de toegang tot betaalbare versies van de nieuwste generatie hiv-/aidsmedicijnen. Sommige– zoals raltegravir en etravirine – zijn al gepatenteerd in India. Nu wil de EU maatregelen doordrukken die de productie van betaalbare medicijnen nog meer zou afremmen.
“De Europese leiders mogen niet doof blijven voor de stemmen die wereldwijd steeds luider opgaan om hun handen af te houden van betaalbare medicijnen”, besluit Childs. “Vage beloften dat de EU niet van plan is om de productie ervan te verhinderen, zijn onvoldoende. Het gevaar zit net in de details. Daarom eisen we een duidelijke verklaring van de Unie dat de tekst van het vrijhandelsverdrag geen gegevensexclusiviteit en andere schadelijke bepalingen bevat.”
Deze week vinden er in Nairobi, Bangkok, Jakarta, India en Brussel protestacties plaats tegen de impact van het EU-handelsbeleid op de toegang tot medicijnen.