Eerste hulp en chirurgie voor oorlogsslachtoffers Sri Lanka

Tussen 16 en 20 mei kwamen meer dan 77.000 mensen aan die vastzaten in het Vanni-gebied. Het merendeel van deze mensen hebben dringend medische zorg nodig.

Zij zaten maandenlang vast op het laatste stuk land dat inmiddels door het Srilankaanse leger veroverd is op de Tamiltijgers. Zo'n 10.000 mensen kwamen per dag aan bij het Omanthai checkpoint, de controlepost waar mensen doorheen moeten om bij de stad Vavuniya aan te komen. Een Artsen zonder Grenzen team werkt in een kliniek bij het checkpoint om de gewonden op te vangen; in het ziekenhuis in Vavuniya werken 4 chirurgen om het vaste chirurgische team bij te staan.

'Omdat het ziekenhuis in Vavuniya volkomen overbelast is, proberen we zoveel mogelijk mensen ter plekke te behandelen,' vertelt arts Alexa ter Horst. Elke dag behandelt het 3-koppige medische team 150 patiënten in de kliniek bij het checkpoint, zo'n 20 patiënten worden naar het ziekenhuis in Vavuniya gebracht. 'We staan telkens voor een dilemma: behandelen we de patiënt direct, sturen we hem of haar door naar de opvangkampen om daar behandeld te worden of gaan ze door naar het ziekenhuis, waar er al 4 patiënten op 1 bed zijn?'

Triage

Hoe gaan zij te werk? Alexa: 'Een van ons loopt langs de lange rijen mensen om die mensen eruit te halen die het dringendst medische zorg nodig hebben. De overgrote meerderheid hebben wonden of littekens van kogels en granaatscherven. Veel mensen zijn in het conflictgebied aan hun wonden behandeld. Soms zijn hun wonden oud en zijn ze geheeld. Anderen hebben recente wonden of hebben wonden die opnieuw zijn opengegaan.'

In het ziekenhuis

De eerstehulpafdeling van het ziekenhuis in Vavuniya is overvol. Overal liggen, zitten en staan mensen. Het ziekenhuis bevat 400 bedden, maar er bevinden zich nu 1.900 patiënten – 4 tot 5 keer zoveel als de oorspronkelijke capaciteit. Hier staat een Artsen zonder Grenzen team de vaste overheidsstaf bij om de zwaargewonden te verzorgen. Eén van de 4 Artsen zonder Grenzen chirurgen aan het werk is Matthew Deeter: 'De afgelopen dagen heb ik zo'n 30 ingrepen per dag uitgevoerd. Normaal doe ik er 5 op een dag. Soms opereren we één patiënt tegelijkertijd. De ene chirurg amputeert een been, de andere een arm. Of een van ons verzorgt wonden aan een voet terwijl anderen zich richten op wonden aan de borstkas.'

Vooral véél wonden

Matthew vervolgt: 'De meeste wonden die we nu zien zijn niet zeer ernstig, maar het komt vaak voor dat patiënten vooral véél wonden hebben. Bijvoorbeeld 20, als gevolg van een bomaanval.' Zoals een 13-jarig meisje: in haar rug hebben zich vele granaatscherven geboord. Zij moet stil proberen te blijven liggen terwijl chirurg Jean-Paul Dixmeras de scherven één voor één eruit haalt.