Eén maand na de aardbeving in Haïti: AZG maakt de balans op
Eén maand na de verwoestende aardbeving in Haïti zijn de cijfers nog steeds moeilijk verteerbaar: meer dan 200.000 doden, 300.000 gewonden, en honderdduizenden daklozen. Vanaf de eerste dag heeft Artsen Zonder Grenzen levensreddende operaties uitgevoerd en medische noodhulp geboden. De noden zijn geëvolueerd: post-operatieve zorg en het verbeteren van de levensomstandigheden zijn nu de grootste prioriteit.
Noodhulp
Op 12 januari 2010 ontsnapten de bestaande gezondheidsstructuren van Artsen Zonder Grenzen niet aan de gevolgen van de aardbeving. Verschillende medewerkers van Artsen Zonder Grenzen waren een tijdlang spoorloos. Later bleek dat zeven van hen overleden waren.
Luttele minuten na de ramp stroomden de gewonden toe in de bestaande ziekenhuizen van Artsen Zonder Grenzen in Cité Soleil, Martissant, Trinité en Carrefour. Diezelfde avond en de hele nacht lang verleenden de teams de eerste noodhulp, met behulp van zaklampen en de koplampen van auto’s.
Pas toen de volgende ochtend de zon opkwam werd de schaal van de ramp zichtbaar. Het werd al snel duidelijk dat het aantal gewonden veel hoger was dan wat de overgebleven structuren, met beperkte medische voorraden, aankonden. De nood aan spoedhulp en chirurgie was immens. Teams van Artsen Zonder Grenzen behandelden zoveel mogelijk mensen. Ze voerden operaties uit op geïmproviseerde plekken op straat, onder plastic zeilen, en in omgebouwde containers. Tegelijk gingen ze op zoek naar nieuwe locaties waarin operatiekwartieren gebouwd konden worden. Vele Haïtiaanse collega’s bleven tijdens deze moeilijke periode aan de slag, ondanks het feit dat hun huizen en hun levens ook beschadigd waren.
Vandaag werkt Artsen Zonder Grenzen op meer dan 20 locaties in en rond Port-au-Prince, en in Leogane en Jacmel. Het runt onder andere 15 operatiekwartieren. De laatste maand behandelde Artsen Zonder Grenzen meer dan 18.000 patiënten, en voerde het meer dan 2.000 chirurgische ingrepen uit. Artsen Zonder Grenzen heeft nu meer dan 1.800 medewerkers in Haïti, waaronder 1.450 Haïtiaanse medewerkers. In totaal werd 1.400 ton medisch materiaal en andere hulpgoederen ter plaatse gebracht, rechtstreeks of via de Dominicaanse Republiek. Nog 350 ton materiaal moet in de volgende weken arriveren.
Postoperatieve zorg en mentale gezondheidszorg
Artsen Zonder Grenzen voert nog steeds operaties uit bij mensen die bij de aardbeving getroffen werden. Sommige ernstige gevallen moeten meer dan één keer geopereerd worden. De eerste fase bestond eruit om de klok rond levensreddende operaties uit te voeren. Nu verschuift de medische prioriteit naar postoperatieve zorg, basiszorg voor routineuze medische problemen en hulp aan mensen met chronische aandoeningen. Artsen Zonder Grenzen heeft al vier sites geopend waar uitsluitend postoperatieve zorg wordt geboden: in Delmas 30, site Lycee in Champ de Mars, in een vroegere kindertuin Mickey, en in Promesse. Een bijkomende site voor 150 patiënten zal weldra openen in Sarthe.
Artsen Zonder Grenzen zal haar opvangcapaciteit de komende weken nog uitbreiden om kwalitatieve zorgen te kunnen blijven bieden voor zoveel mogelijk patiënten. Zo kunnen ook patiënten die elders werden behandeld, opgevangen worden. Dat probleem wordt groter nu sommige medische noodhulpteams na de eerste fase zijn vertrokken. Bovendien breidt Artsen Zonder Grenzen haar mentale gezondheidszorg uit op verschillende locaties. Psychologische bijstand is enorm belangrijk voor mensen die ernstige verwondingen hebben, vooral zij die een amputatie ondergingen. Ook hun familie krijgt de nodige psychologische hulp. Psychologen maken deel uit van de teams en mobiele klinieken van Artsen Zonder Grenzen die werken met de ontheemde bevolking in geïmproviseerde kampen. Deze mensen proberen hun verdriet te verwerken en vragen zich af hoe de toekomst er voor hen zal uitzien.
Levensomstandigheden verbeteren
Met het regenseizoen voor de deur heerst er veel ongerustheid in Haïti over de overbevolkte, onhygiënische omstandigheden waarin zoveel mensen moeten samenleven. Velen kregen nog geen tenten of hygiënekits. Velen hebben geen toegang tot zuiver water. “Het is moeilijk te geloven dat, vier weken na de aardbeving, zovele mensen nog steeds in geïmproviseerde kampen of op straat moeten slapen”, zegt Christophe Fournier, Internationale Voorzitter van Artsen Zonder Grenzen, net terug uit Haïti. “Artsen Zonder Grenzen deelt tenten, hygiënekits en kookgerei uit waar het kan, maar we hebben ons tot nog toe vooral geconcentreerd op medische hulp. Je kan je afvragen hoe er zo’n grote kloof kan zijn tussen de belofte aan massale financiële steunen de trage verdeling van hulp. Artsen Zonder Grenzen vreest dat met de komst van het regenseizoen nieuwe medische noodsituaties zullen ontstaan. Mensen die geen onderdak hebben, zullen bij ons terechtkomen met diarree of ademhalingsinfecties.”