Dringend nood aan voedsel en water na derde storm

Tussen 1 en 7 september werd Haïti getroffen door de orkanen Gustav, Hanna en Ike; volgens de autoriteiten werden naar schatting 25.000 tot 30.000 huizen vernield en kwamen 500 mensen om.

Op 4 september trokken medewerkers van Artsen Zonder Grenzen naar Gonaïves, in het noorden van Haïti.
Het team begon er onmiddellijk met de heropstart van het gezondheidscentrum Rabouteau, momenteel de enige operationele gezondheidsstructuur in het gebied.
De dag erop hield het team 110 consultaties, werden 49 gewonden behandeld en 16 chirurgische ingrepen verricht. AZG houdt nu consultaties in het hele gebied.

 Max Cosci, AZG-landverantwoordelijke in Haïti, is in Gonaïves en beschrijft de situatie.
Wat is de situatie van de mensen – hoe leven ze?
Ik denk dat nog steeds 40 tot 60 procent van de stad onder water staat, de mensen leven er op het dak van hun huis. Er zijn huizen met betonnen muren, betonnen daken, dus hebben de mensen zich daar geïnstalleerd. Veel mensen leven nu op deze manier. Op plaatsen waar het water is weggetrokken leven ze op straat of in tijdelijke onderkomens. Blijkbaar werden 114 plaatsen geïdentificeerd waar mensen zich verzameld hebben, maar die schatting is nog niet volledig. We denken dat zo’n 50.000 mensen hun huis zijn kwijtgeraakt.

Wat zijn hun medische noden en hoe is hun gezondheidstoestand?
Momenteel is de medische situatie niet dramatisch. De eerste dag hebben we ernstig gewonden verzorgd en alle mensen met open wonden omdat ze in vuil water moeten lopen waardoor hun wonden infecteren. Vervolgens begonnen we met operaties, onmiddellijk gevolgd door consultaties. We hebben een team dat de consultaties houdt, terwijl twee andere artsen en drie verpleegkundigen consultaties en doorverwijzingen organiseren; indien nodig zullen chirurgische ingrepen worden uitgevoerd in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid.

Zijn er nog zones waar AZG niet geraakt omdat ze ontoegankelijk blijven?
Naast Gonaïves is het erg moeilijk om getroffen zones te bereiken om er een onafhankelijke evaluatie uit te voeren. Volgens wat ik zag vanuit een helikopter, staat nog een reusachtig gebied blank, ik schat enkele vierkante kilometer. Ik weet dat er nog steeds geïsoleerde plaatsen zijn, die we niet hebben gezien, eenvoudigweg omdat we niet veel helikopters hebben en de enige helikopters op het terrein militaire toestellen zijn. De laatste interventie dateert van zaterdag 6 september. Toen trokken we naar een heuvelachtig gebied waar de mensen een droge plaats hadden gevonden en waar ze gedurende vijf dagen hadden verbleven zonder voedsel en water.

Heeft de nationale overheid een gepast antwoord klaar op deze ramp?
Ja, de staat wil hulp bieden, ze sturen artsen, maar het probleem is dat we voor deze orkaan ook de tropische storm Fay en de orkaan Gustav hadden in het zuiden van het land. De noodhulpcapaciteit van het land was dus voornamelijk geconcentreerd in het zuiden. En nu hebben we deze overstroming in het noorden. Alle middelen zijn ingezet in het zuiden en in het noorden is minder interventiecapaciteit omdat de noden in het hele land erg hoog zijn.

De watervoorziening is vervuild. Heb je de gevolgen gezien bij mensen die besmet water hadden gedronken?
Ja, vooral in geïsoleerde gebieden. Mensen kunnen enkele dagen zonder drinkwater, maar dan hebben ze er absoluut nood aan. Sommige mensen beginnen dan vuil water te drinken, wat al geleid heeft tot de eerste gevallen van dysenterie. Het goede nieuws is dat het gisteren geregend heeft en dat mensen regenwater kunnen verzamelen. Ik veronderstel dat ze nu een kleine voorraad hebben voor enkele dagen. Uiteraard zullen ze snel door deze voorraad heen zijn, dus moet er nu dringend drinkwater worden verdeeld.

Biedt AZG op dit moment water en sanitair?
Momenteel concentreren we ons op de gezondheidsnoden en behandelen we de gewonden. Ik arriveerde hier met de eerste VN-helikopter op de eerste dag, en kon enkel medisch materiaal meebrengen omdat gewicht en volume beperkt zijn in een helikopter.

Waarop concentreert je team zich op dit moment?
Op dit moment probeer ik de operaties voor alle gezondheidsactiviteiten te coördineren. We hebben een team in een klein gezondheidscentrum, het enige met chirurgische capaciteit; ze zijn er aan de slag sinds woensdag. Het ziekenhuis is overstroomd en buiten gebruik, en op vele plaatsen zijn de gezondheidscentra niet bereikbaar. Ik doen een beetje van alles momenteel omdat er logistieke noden zijn en een heleboel goederen aankomen, wat ik probeer te organiseren.

Heb je patiënten gezien die je specifiek hebben getroffen?
We gingen met onze auto een vrouw ophalen omdat haar man naar ons was gekomen en zei dat ze bevallen was. Ze kreeg het kind tijdens de storm en verloor het. Ze begroeven de baby onmiddellijk. De vader vertelde me dat hij gewoon een gat in de grond had gegraven, de baby erin had gelegd en dan naar ons was gekomen, om hulp voor zijn vrouw die bloedde sinds de geboorte. We verzorgden haar en het komt in orde met haar. Maar ze verloor de baby.