Drie maanden na Nargis

Woensdag 23 Juli 2008

Op 2 mei werd Myanmar getroffen door de Cycloon Nargis die volledige gemeenschappen van de kaart veegde en duizenden mensenlevens eiste. Ondertussen zijn bijna drie maanden voorbij, maar de noden van de overlevenden blijven kritiek.

De ramp haalt de voorpagina’s niet meer, maar het leed van de overlevenden is nog steeds acuut. Terwijl de media-aandacht wegebt, leveren duizenden inwoners van de zwaar getroffen Irrawadydelta elke dag strijd om te overleven en in vele gebieden heerst een schrijnend tekort aan adequate hulp en bijstand.

Terwijl de inwoners van Myanmar trachten hun levens en gemeenschappen weer op te bouwen, is het voor AZG duidelijk dat de nood aan basishulp aanhoudt, met name aan voedsel, water, onderdak en medische goederen. De media-aandacht heeft zich op andere actualiteiten gericht, maar de hulp aan het geteisterde Myanmar blijft van levensbelang.

AZG heeft nu volledige toegang tot de bevolking in de Deltaregio en de voorbije weken konden AZG-teams op het terrein hun noodhulp en medische bijstand aanzienlijk opdrijven ten behoeve van overlevenden die nog steeds verstoken waren van de noodzakelijke hulp.

De AZG-teams verstrekten noodhulp aan bijna 350.000 mensen in de zwaarst getroffen Deltaregio. AZG beheert er zowel mobiele als vaste klinieken om er zoveel mogelijk mensen te bereiken.

Sinds de start van de interventie twee maanden geleden, bereikte AZG in totaal meer dan 460.000 inwoners via zijn noodhulpprogramma. Het leverde 939 ton medisch materiaal en hulpgoederen en hield meer dan 30.000 medische consultaties.

AZG-Voedselhulp

2.642.700 kg rijst

617.938 kg bonen

202.390 liter olie

151.302 zakjes Plumpy Nut

98.284 kg zout

64.111 pakjes energiekoeken

22.752 kg vis

AZG-Basishulpgoederen

186.611 plastic zeilen

183.196 muggennetten

131.125 watercontainers

63.560 wollen dekens

19.717 hygiënekits

10.865 stukken zeep

2 waterbehandelingsunits

Medische noden in de delta

AZG hield meer dan 30.000 medische consultaties en behandelt mensen voor diarree, infecties van de luchtwegen, malaria, dengue (knokkelkoorts) en ondervoeding. Ondanks het toenemende aantal patiënten dat behandeld wordt voor dengue, luchtweginfecties en malaria, zijn er momenteel geen berichten van ziekte-uitbraken of epidemieën, en blijven de pathologieën relatief stabiel.
Toch is het risico op ziekte-uitbraken niet geweken, vooral doordat de zware regens aanhouden. Veel ziekten, waaronder malaria en dengue, zijn in Myanmar endemisch. Momenteel is het seizoen van deze twee ziekten aan de gang en de zware regens bemoeilijken de toegang tot water, onderdak en zuiver water, waardoor mensen kwetsbaarder worden voor de ziekten.
Momenteel vertegenwoordigen gevallen van diarree meer dan een tiende van de medische consultaties van AZG (ongeveer 11,77%), als gevolg van een combinatie van slechte hygiënische omstandigheden, vervuild water en blootstelling aan het slechte weer.

Het aantal luchtweginfecties vertegenwoordigt ongeveer 12,5% van de medische consultaties van AZG. Doordat de zware regens aanhouden en de mensen gebrek hebben aan onderdak, vormen de constante vochtigheid en koude een ernstig risico. Dit zou in de toekomst het aantal gevallen van luchtwegeninfecties kunnen doen toenemen. De bouw van meer permanente onderkomens is momenteel aan de gang, maar veel mensen verblijven nog steeds in tijdelijke schuilplaatsen van plastic zeilen die werden verdeeld door hulporganisaties of van ander materiaal dat mensen wisten te vergaren.

Er een beperkt aantal gevallen van mazelen geregistreerd en de WGO/het Ministerie van Volksgezondheid zetten in het kamp van Labutta een vaccinatiecampagne op touw.

Zowel malaria als dengue zijn endemisch in Myanmar. Hoewel de cijfers voor dengue momenteel relatief laag blijven, volgt AZG de ziekte nauwgezet op in gebieden waar het actief is. AZG neemt ook deel aan een door de WGO geleid initiatief ter voorkoming van de verdere uitbreiding van dengue, een ziekte die vooral risico’s inhoudt voor kinderen en internationale hulpverleners die er weinig weerstand tegen hebben. AZG verbetert drainagesystemen en bestrijdt stilstaand water in risicogebieden.

Ondervoeding is een aanhoudend probleem. Door de onregelmatige toegang tot voedsel voor de overlevenden in afgelegen delen van de Delta, volgt AZG de ondervoeding van groepen die in deze gebieden de hoogste risico’s lopen, in het bijzonder kinderen jonger dan vijf, van nabij op. AZG verhoogt het aantal gescreende kinderen.
Teams in Bogaley, Setsu en Pyapon stelden vast dat hier een verhoogd percentage (15%) van kinderen een risico loopt op ondervoeding. In een aantal van zijn klinieken behandelde AZG reeds enkele gevallen van ernstige ondervoeding bij kinderen. De aantallen zijn laag (tussen 0 en 0,5% van de kinderen). AZG levert ook voedingssupplementen aan mensen die geïdentificeerd werden als matig ondervoed om ervoor te zorgen dat ze snel herstellen, en aan kwetsbare groepen zoals zwangere en zogende vrouwen.

Mentale gezondheid: overlevenden kampen met trauma's

Dit is een van de belangrijkste problemen. In bepaalde gebieden rapporteert AZG dat tot 30% van hun patiënten kampt met geestelijke gezondheidsproblemen als gevolg van de doorstane gebeurtenissen. AZG-medewerkers ontmoeten een groot aantal patiënten met diepe neerslachtigheid/depressie en klachten als lusteloosheid, angst, slapeloosheid, verhoogde bloeddruk, hartkloppingen en andere niet specifieke lichamelijke klachten die wellicht toe te schrijven zijn aan psychologische problemen.

Om deze geestelijke gezondheidsproblemen aan te pakken, integreert AZG een programma voor geestelijke en psychosociale gezondheid in haar noodinterventie. Begin juni arriveerden geestelijke gezondheidsmedewerkers van AZG in de Delta toe om dit psychosociaal programma te implementeren. Zij zetten een systeem op ter ondersteuning van de gemeenschap door gezondheidswerkers en aanspreekpunten uit de gemeenschap zelf op te leiden om getraumatiseerde overlevenden te begeleiden. De komende weken zal AZG zijn respons op geestelijke gezondheidsproblemen verder opvoeren.

AZG ging in het kamp van Labutta ook van start met een school voor 500 kinderen. Dit eenvoudige initiatief heeft een belangrijke impact en helpt om routine en een zekere normalisering te brengen in het leven van de kinderen. De school wordt door de gemeenschappen in de kampen erg gewaardeerd.

Ontwrichte samenleving

De cycloon vernietigde volledige gemeenschappen. Voor de overlevenden zal niets meer hetzelfde zijn. In gebieden die door de cycloon volledig overstroomd werden, overleefden alleen de sterkste zwemmers en de beste klimmers. In bepaalde gebieden zijn er bijna geen vrouwen meer, aangezien vooral meer mannen en jonge mensen overleefden. Doordat de sterksten overbleven, hebben veel mannen hun volledige familie verloren.
In één dorp overleefden 60 mannen, 6 tienermeisjes en 1 baby van 6 maanden. De baby overleefde omdat de vader in een boom klom en het kind en zichzelf met zijn sarong vastbond aan een tak. De moeder en de andere kinderen van het gezin verdronken. In een ander dorp overleefde slechts een kind van tien jaar. Als het enige kind in het dorp heeft hij niemand meer om mee te spelen, te leren of zijn verdriet te delen. Er drijven nog steeds lijken in het water, die door de regen naar het oppervlak werden gebracht. De opgezwollen lichamen zijn voor de overlevenden een constante en traumatiserende herinnering aan de cycloon.
De overlevenden trachten om te gaan met een zwaar trauma: hun familie of vrienden voor hun eigen ogen zien verdrinken. Velen kunnen niet slapen. ’s Nachts zien sommigen het gezicht en de grijpende handen terug van mensen die door de cycloon werden meegesleurd, van mensen die ze niet konden redden. Niet alleen treuren mensen om het verlies van hun geliefden, ze zijn ook diep bezorgd om hun toekomst. Ze zijn al hun bestaansmiddelen kwijt, hebben geen zaad om te planten, geen onderkomen meer.

Uitdagingen in de delta

Het weer
Niet alleen vormen de aanhoudende regens de belangrijkste dreiging voor de gezondheid van de bevolking, ze bemoeilijken ook de bereikbaarheid van de meest afgelegen gemeenschappen in de delta. De zware regenbuien houden meestal 1 à 2 uur aan. De regen stelt de overlevenden bloot aan een verhoogd risico op ziekten door de vochtigheid en de koude. Bovendien hebben mensen het moeilijk om hun dagelijkse activiteiten, zoals landbouw of vissen, te hervatten en opnieuw in hun levensonderhoud te voorzien.
Tijdens het aan de gang zijnde regenseizoen zijn tropische stormen in Myanmar een normale zaak. Maar sinds de cycloon zijn mensen erg angstig voor slecht weer. Booteigenaars, op wie AZG een beroep moet doen om goederen en teams naar afgelegen gebieden te brengen, weigeren vaak om uit te varen bij slecht weer uit angst dat er een nieuwe cycloon opsteekt. Daardoor kan AZG minder snel vitale hulp bij noodlijdende overlevenden krijgen.

Logistiek
De omvang van deze noodoperatie is enorm. De delta is een zeer uitgestrekt gebied waarin talrijke dorpjes verspreid liggen. Alleen met een complex en tijdrovend systeem van grote vrachtwagens, en grote en kleine boten kunnen goederen en medische hulp tot bij de gemeenschappen in afgelegen gebieden worden gebracht. Om de mensen te bereiken moeten de teams hun weg vinden door een doolhof van waterwegen.
Eenmaal ter bestemming blijken veel aanlegplaatsen verwoest. Op veel plaatsen moeten AZG-teams zich een weg banen door de modder om de gemeenschappen te bereiken. Andere gebieden zijn enkel toegankelijk na een voettocht van 6 uur door de bergen. Logistiek is het een enorme uitdaging om de medische en hulpgoederen op hun bestemming te krijgen.