CAR: Nieuw geweld in Bangui

Sinds een week bevechten jonge christenen en moslims mekaar opnieuw hevig in de Centraal-Afrikaanse hoofdstad Bangui. Sommige van de slachtoffers die daarbij vallen krijgen verzorging in het Algemeen Ziekenhuis, waar Artsen Zonder Grenzen de afdeling spoedoperaties ondersteunt.

Bangui, woensdag 28 mei, 16h00 - Algemeen Ziekenhuis

"Er wordt gevochten in de wijk PK5!"

Het nieuws verspreidde zich onmiddellijk op de spoedafdeling. Enkele minuten later wordt op een motorfiets een gewonde man binnengebracht. Hij is gewond aan zijn wang. Dan komt er een tweede gewonde, die geraakt is door een kogel. Hij wordt onmiddellijk behandeld door de spoedarts. Dertig minuten later: een derde man, gewond door een granaatexplosie. De spanning neemt toe, de operatiezaal wordt klaargemaakt, chirurgen en anesthesisten bespreken het gerucht.

Artsen Zonder Grenzen werkt sinds eind februari in dit ziekenhuis. Het gebouw heeft drie verdiepingen, met verschillende ziekenzalen, die allemaal volzet zijn. Op dit moment is de bezettingsgraad bijna negentig procent – lege bedden zijn zeldzaam. “Dit ziekenhuis heeft meer dan twintig jaar amper gewerkt. Artsen Zonder Grenzen heeft deze vleugel eigenlijk volledig overgenomen,” zegt Pascal Muhitira, de projectleider van Artsen Zonder Grenzen in het ziekenhuis. “We hebben nu 104 bedden om patiënten op te nemen, en vier bedden op de afdeling intensieve zorg. Maar soms is dat te weinig en moeten we extra bedden zetten.”

In sommige wijken is het geweld extreem. “In februari was tachtig procent van alle verwondingen veroorzaakt door geweervuur. Sindsdien is dat percentage sterk gedaald, bijna nul geworden zelfs. We hadden meer verkeersslachtoffers, wat wil zeggen dat het dagelijkse leven weer zijn gang begon te gaan in sommige delen van Bangui. Maar de voorbije dagen zijn er opnieuw gevechten uitgebroken tussen jonge moslims en christenen, in de wijken PK5 en Boeing. Zondag kregen we zestien gewonden binnen, maandag nog eens vier,” zegt Pascal Muhirita.

Op de eerste verdieping open je de deur van de operatiezaal: een chirurg, een anesthesist en een verpleegkundige zijn bezig. Op de operatietafel ligt een man van dertig jaar. Eén van zijn benen is afgezet. “Hij had een schotwonde en zijn dij bloedde hevig. Hij woont buiten Bangui en hij had een drukverband gekregen. Het duurde zeven uur voor hij hier geraakte. Al die tijd was de bloedsomloop in een deel van zijn been afgesneden. We openden zijn been om de wonde te verzorgen en het bloeden te stoppen. Maar tijdens de nazorg bleek hij gangreen te hebben gekregen door dat drukverband. We moesten een stuk van zijn been amputeren. En een paar dagen later een groter stuk, helemaal tot zijn dij,” vertelt Joel Bost, chirurg van Artsen Zonder Grenzen.

De volgende patiënt heet Casimir. Hij is 68 en heeft zware brandwonden op zijn bovenlijf en zijn gezicht. “Het gebeurde op zondagavond, op Moederdag, 25 mei, om 23h30. Ik werd wakker van een luide knal… een granaat! Ik ging naar het huis van mijn vader, dat al in brand stond. Ik brak de deur open. Daar was mijn vader. Hij was verbrand. Hij kon nog net zeggen ‘haal je moeder’ en toen viel hij neer,” vertelt Jules-Stéphane, zijn zoon. Hij zit op de trap van het ziekenhuis en houdt een badge met ‘AZG – bezoeker’ in zijn hand. Zijn vader en moeder zijn hier allebei opgenomen met zware brandwonden. Van hun huis blijft niets over. Jules-Stéphane scrollt op zijn smartphone om foto’s te laten zien van een zwartgeblakerde ruïne.

Julie Van Hulse is kinesiste voor Artsen Zonder Grenzen en houdt een oogje in zeil bij de patiënten met brandwonden. “Kinesitherapie is heel specifiek voor hen. In het geval van Casimir, bijvoorbeeld, zijn er ernstige brandwonden aan de binnenkant van zijn arm. We moeten er dus op pas dat zijn arm niet gebogen blijft, anders zal de huid littekenweefsel aanmaken in die positie, en zou hij zijn arm niet meer kunnen gebruiken.”

Bangui, woensdag 28 mei, 17h00 - Weer op de spoedafdeling

Logistieke medewerkers leggen matrassen in de inkomhal van het ziekenhuis en treffen voorbereidingen voor een nieuwe toestroom aan gewonden. Het nieuws is bevestigd: er was een aanval in een kerk in de wijk Fatima. Niemand weet hoeveel doden en gewonden daar zijn gevallen. Maar enkele uren later komt het bewijs van de aanval toe in het Algemeen Ziekenhuis: negen nieuwe gewonden.

Sinds eind februari werken 20 internationale en 250 Centraal-Afrikaanse medewerkers van Artsen Zonder Grenzen in het Algemeen Ziekenhuis in Bangui. In april werden 421 chirurgische ingrepen uitgevoerd en 150 patiënten werden verzorgd voor verwondingen veroorzaakt door het geweld. In de rest van het land werken nog eens 300 internationale en 2000 Centraal-Afrikaanse medewerkers van Artsen Zonder Grenzen, in een vijftiental steden. Andere teams bieden hulp aan Centraal-Afrikaanse vluchtelingen in Tsaad, Kameroen en Congo.