AZG komt ontheemden in Katanga ter hulp

Het noodteam van AZG is begonnen met het verlenen van bijstand aan 9.000 ontheemden in de regio Mitwaba in de provincie Katanga (Democratische Republiek Congo of DRC). De ontheemden zijn hun dorpen ontvlucht tijdens de gewelddadigheden van einde 2003. Velen onder hen overleven al maanden zonder degelijke schuilplaats en zonder voldoende voedsel. De aanhoudende onveiligheid verhindert hen om naar hun huizen terug te keren.

“Het is moeilijk te zeggen hoeveel mensen gedwongen werden hun dorpen te verlaten als gevolg van het voortdurende geweld tussen het Congolese leger en plaatselijke gewapende groeperingen (de Mai Mai). Velen onder hen houden zich immers nog altijd schuil in de bossen”, verklaart AZG-landverantwoordelijke Alain Decoux. “De bevolking zit tussen twee vuren. Beide partijen plunderen de dorpen om te kunnen overleven. Zelfs de soldaten van het Congolese leger worden in het beste geval onregelmatig en onvoldoende betaald. Als er vermoedens bestaan dat een dorp steun biedt aan de andere partij, wordt het vaak met de grond gelijk gemaakt en moeten de bewoners de brousse invluchten.”
Sinds 8 november hebben de noodteams vier gezondheidscentra in en rond Mitwaba opgericht. Alleen al in de eerste week werden 1.554 consultaties uitgevoerd. Momenteel ontvangt elk centrum dagelijks 60 tot 120 patiënten. De aandoeningen die worden behandeld zijn niet ongewoon voor mensen die gedwongen worden in de wildernis te leven. Het gaat hier onder andere over bloeddiarree, malaria en acute infecties van de luchtwegen.
De hoge graad van ondervoeding maakt de problemen alleen maar erger. Een voorbeeld van de omvang waarin het probleem zich voordoet: op de eerste behandelingsdag in het gezondheidscentrum in Mitwaba leden 45 van de 54 onderzochte patiënten aan ondervoeding.
“Doordat ze op de vlucht zijn, kunnen de mensen hun land niet meer bewerken. Maar zelfs indien dit mogelijk was, zou de oogst hoogst waarschijnlijk door de talrijke gewapende groepen geplunderd worden. We zijn op een punt beland waar de bevolking liever zaadjes eet dan probeert het land te bewerken”, nog volgens Decoux.
Het feit dat niet alleen ontheemden op consultatie komen, maar ook dorpelingen, wijst op de leemte in de gezondheidsvoorzieningen in de DRC. “Voor een groot deel van de lokale bevolking is dit de eerst keer dat ze een of andere vorm van gezondheidszorg ontvangen”, gaat Decoux verder. “De gezondheidszone omvat meer dan 80.000 mensen, maar zo goed als geen medische faciliteiten zijn werkzaam. Als je hier spreekt over een gezondheidsinstelling, bedoel je eigenlijk een gebouw met een verpleegster, maar zonder medicijnen.”
Het dichtstbijzijnde ziekenhuis ligt in Sampwe, op 120 km van Mitwaba, in een andere gezondheidszone. “Maar gezien het door het gebrek aan wegen en transport quasi onmogelijk is om te reizen, zou het net zo goed aan de andere kant van de planeet kunnen liggen”, volgens Decoux. “De huur van een voertuig kost bijvoorbeeld 25.000 Congolese Franken (55 dollar) per dag. Voor een groot deel van de bevolking vormt dit een volledig jaarloon. En dan is de prijs voor de benzine nog niet eens inbegrepen.”
Zelfs als een patiënt het ziekenhuis kan bereiken, dan nog is de prijs van een behandeling onbetaalbaar. Monga Kaseya, coördinator bij een plaatselijke ngo verklaart: “een operatie kan tot 50.000 Congolese Franken (110 dollar) kosten. Dat is een fortuin voor een lokale inwoner.”
Als gevolg hiervan gaan maar weinig mensen naar het ziekenhuis, en rest hen geen andere keuze dan in hun dorp te sterven.
“De noden in deze regio zijn enorm”, besluit Decoux. “De gezondheidscentra van AZG kunnen slechts een miniem deel van deze noden ledigen. De ontheemden bereiken dorpen die al nauwelijks in staat zijn om de eigen verarmde bevolking te onderhouden. Er houden zich misschien nog wel duizenden mensen schuil in de bossen, te bang om de dorpen te betreden. En het geweld blijft maar doorgaan.”