AZG draagt activiteiten over na aardbeving Kasjmir

Artsen Zonder Grenzen heeft alle activiteiten overgedragen die net na de zware aardbeving in Noord-Pakistan in oktober 2005 werden opgestart. Na de eerstehulpfase werkte AZG mee aan de heropbouw en de ondersteuning van de plaatselijke gezondheidsstructuren. De geleidelijke terugtrekking startte in oktober 2006 en eindigde onlangs met de overdracht van het prefab districtziekenhuis in Bagh aan het ministerie van Volksgezondheid.

Het relaas van een hulpoperatie na een zware natuurramp, van A tot Z.

Op zaterdag 8 oktober 2005 werden het noordoosten van Afghanistan, het noorden van Pakistan en het noordwesten van India opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 7.6 op de schaal van Richter. De ramp richtte een enorme ravage aan. Naar schatting 76.000 mensen stierven. Het bergachtige Noord-Pakistan werd het zwaarst getroffen: 80.000 mensen raakten gewond, meer dan 3 miljoen dakloos.

“Onmiddellijk na de aardbeving kwam de bevolking in actie om de slachtoffers te redden. De lokale gezondheidswerkers waren de eersten om de gewonden te verzorgen", aldus Fazil Tezera, AZG-landverantwoordelijke in Pakistan. "Veel gezondheidsstructuren werden echter zwaar beschadigd en konden de toestroom van gewonden niet aan. Doordat AZG een project voor vrouwengezondheid had in de buurt van Muzaffarabad, konden we gelukkig heel snel reageren."

Tegen de tijd en tegen de winter

Enkele dagen later waren de AZG-teams al ter plaatse en gingen ze op vier plaatsen aan de slag: Manshera (in de Noordwestelijke Grensprovincie), Muzzafarabad en Bagh (beiden in Pakistaans Kasjmir) en Tangdar (Indiaas Kasjmir). Oorspronkelijk spitsten ze zich vooral toe op de verzorging van gewonden, basisgezondheidszorg en hulpverlening in afgelegen gebieden, geestelijke gezondheidszorg, distributie van onderdakmateriaal en hygiëneartikelen aan de getroffen gezinnen en levering van water en sanitair in kampen en dorpen.

Op het hoogtepunt van de interventie, van half oktober tot half november 2005, boden iets meer dan 150 internationale en meer dan 450 nationale medewerkers noodhulp in 18 permanente sites in Pakistan en 3 in India.

Op die manier kon AZG meewerken aan de massale nationale en internationale mobilisatie. Na de medische noodfase volgde een race tegen de klok en vooral tegen de winter. Er werden snel onderdakmateriaal, tenten en dekens uitgedeeld vóór het begin van de winter. AZG leverde in totaal hulp aan meer dan 175.000 mensen.

“We organiseerden massale distributies voor de kampbewoners in de buurt van de steden, maar ook voor bewoners die in de bergen waren gebleven", vertelt Fazil Tezera. “De meeste dorpen die we bezochten, waren volledig vernield en hadden dringend onderdakmateriaal nodig voor de komende winter."

Heropbouw van de gezondheidsstructuren

De zwaar beschadigde gezondheidsinfrastructuur was ontoereikend om alle gewonden te kunnen verzorgen en kon evenmin de normale stroom patiënten aan die "gewone" zorg nodig hadden. Er was ook een aanzienlijk tekort aan medisch personeel en medisch materiaal. Door de schamele operatie-infrastructuur en het gebrek aan postoperatieve zorg kregen veel patiënten complicaties en hadden ze bijkomende chirurgische hulp nodig.

Daarom besliste AZG om de gezondheidsstructuren gedurende langere tijd te ondersteunen en te bemannen, en niet alleen in de periode onmiddellijk na de aardbeving.

“De oprichting van die basiseenheden voor gezondheidszorg was cruciaal", aldus dr. Arshad Mehmood, gezondheidsverantwoordelijke van het district Bagh. "Op die manier konden we epidemieën voorkomen, kwaliteitszorg bieden aan de patiënten en ook het moreel en de vaardigheden van het gezondheidspersoneel opkrikken."

AZG richtte niet alleen kleine basiseenheden op voor gezondheidszorg in verschillende bergdorpen, maar zette ook grootschalige bouwprojecten op touw. Zoals een hospitaal met 9 modules in Manshera, een semi-permanente structuur in Hattian en een prefab containerhospitaal met 79 onderdelen, ter vervanging van het vernielde districthospitaal in Bagh (zie kadertekst 1).

Geleidelijke terugtrekking

Toen de noodfase en de winter eenmaal achter de rug waren, kon AZG beginnen met de afbouw van het project en vooral het aantal internationale medewerkers verminderen. Vanaf oktober 2006 begonnen de teams zich terug te trekken uit de verschillende locaties. Eerst uit Manshera, dan uit het district Muzzafarabad. In 2007 liep er nog slechts één programma: het beheer van het districthospitaal in Bagh en enige ondersteuning van de basiszorgeenheden in het district.

Vandaag is de gezondheidszorg behoorlijk, al is er nog heel wat heropbouwwerk nodig. "In deze omstandigheden zijn we ervan overtuigd dat het voor AZG stilaan tijd wordt om te vertrekken en de zorg voor de gezondheidsstructuren in de regio over te dragen aan de lokale organisaties en het ministerie van Volksgezondheid", aldus nog Fazil Tezera.

Hoewel de hulpverlening naar aanleiding van de aardbeving ondertussen is stopgezet, blijft AZG toch aanwezig in de achtergestelde gebieden in Pakistan. Zo biedt ze basisgezondheidszorg en lanceert ze projecten rond vrouwengezondheid in Balochistan en tribale gebieden als Kurram en Malakand. De AZG-teams leverden onlangs ook onderdakmateriaal en medische hulp tijdens de overstromingen in Balochistan.

Gezondheidszorg in containers    

Ook het districthospitaal in Bagh ontsnapte niet aan de verwoestende aardbeving in oktober 2005. Het werd onherstelbaar vernield, wat het AZG-team deed besluiten om er in de dagen na de aardbeving een tenthospitaal naast te bouwen. Op die manier kon het medisch personeel de gewonden verzorgen en de gewone activiteiten voortzetten.
Om het veldhospitaal te verbeteren, werd beslist om een semi-permanente structuur te bouwen met 79 prefabcontainers.
Dat was een enorme logistieke uitdaging. Eerst moesten de teams een geschikte bouwplaats vinden, geen makkelijke opdracht in dit bijzonder bergachtige gebied. Vervolgens moesten de containers van Europa naar Bagh getransporteerd worden. Sommige werden verscheept, andere overgevlogen en op vrachtwagens geladen, die dan door het gebergte naar Bagh moesten rijden, een zware tocht.
De bouw zelf begon in maart 2006, en het hospitaal werd operationeel in juli 2006, na de opening door de minister van Volksgezondheid. Het hospitaal bedient een bevolking van 350.000 mensen en beschikt over alle nodige infrastructuur om kwaliteitszorg te bieden. Het heeft een capaciteit van 60 bedden, een bevallingskamer, twee operatiezalen, een spoedafdeling, een zaal voor intensieve zorgen, een eenheid voor neonatale zorg, een laboratorium, een röntgenafdeling, twee apotheken en meer dan acht behandelingsruimten.
Tot begin oktober werd het gezamenlijk beheerd door AZG en het ministerie van Volksgezondheid. De totale kostprijs van de hele structuur bedroeg meer dan 1,1 miljoen euro.
Meer dan een jaar na de start heeft het nieuwe ziekenhuis het bijzonder druk. Er komen wekelijks meer dan 150 kinderen ter wereld, en er worden maandelijks meer dan 8.000 consultaties en bijna 200 operaties verricht. Op de interne afdeling verblijven meer dan 700 patiënten. Momenteel is AZG al haar projecten in het district Bagh aan het overdragen aan het ministerie van Volksgezondheid, inclusief het containerhospitaal.
De steun aan de Basiszorgeenheden (BHU's, Basic Health Units) in Bir Pani, Mallot en laatst in Khalal Malayalam, werd onlangs stopgezet. AZG zal alle BHU's nog tot eind 2007 blijven voorzien van medisch materiaal.

AZG in Azad Kasjmir

Aanwezig:  van oktober 2005 tot oktober 2007
Locaties waar AZG werkte: Muzaffarabad, Bagh, Saidpur, Kai Manja, Hattian, Lamnian, Leepa Valley, Chamukam, Paniali, Chikhar, Mallot, Bir Pani, Bedhi, Khalam Malayalam
Activiteiten

• Medische: basisgezondheidszorg; geestelijke gezondheidszorg; moederzorg; chirurgie; vaccinaties; distributie van hygiënekits

• Niet-medische: distributie van tenten; dekens; verwarmingstoestellen; plastic zeilen; bouwkits; keukensets; water en sanitair; bouw en heropbouw van gezondheidsstructuren.

AZG in Noordwestelijke Grensprovincie 

Aanwezig:  van oktober 2005 tot oktober 2006
Locaties waar AZG werkte: Mansehra, Kaghan, Gangwal, Balakot
Activiteiten

• Medische: doorverwijsziekenhuis; chirurgie; geestelijke gezondheidszorg; fysiotherapie; basisgezondheidszorg; vaccinaties
• Niet-medische: distributie van tenten; dekens; plastic zeilen; keukensets en verwarmingstoestellen; water en sanitair.

AZG in Islamabad

Aanwezig:  van oktober 2005 tot november 2005
Activiteiten

• Medische: chirurgie, nierdialyse
• Niet-medische: coördinatie en doorsturen van medisch & niet-medisch personeel en hulpgoederen.