“De meeste patiënten op de spoedafdeling zijn burgers”

Interview met AZG-dokter Evelyne De Decker, terug van haar missie in een AZG-project in de sloppenwijk Martissant.

Deze foto maakt deel uit van een reeks die in mei 2008 werd gemaakt door fotograaf Massimo Mastrorillo in de sloppenwijk Martissant. Deze jongen werd neergeschoten nadat hij iemand beledigd had. Bekijk de volledige reeks in de fotoreportage "Geweld: doodsoorzaak n°1".
Op welke manier beïnvloedt het geweld de mensen die we in onze kliniek behandelen?
Evelyne: De meerderheid van onze patiënten op de spoedafdeling lijden rechtstreeks of onrechtstreeks onder het geweld. We spreken over verwondingen veroorzaakt door kogels of door andere wapens als messen of machetes. Sommige mensen worden opgenomen met zware brandwonden. Ze hebben thuis geen elektriciteit en koken op een open vuur, wat soms tot ongevallen leidt.
Wat bedoel je precies met “onrechtstreeks” beïnvloed door het geweld?
Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving of familie die aangevallen of gewond werd. De mensen leven dan ook constant onder de dreiging van geweld. De mensen in de sloppenwijken horen vaak schoten. Ze krijgen ook verhalen te horen over mensen die aangevallen of ontvoerd werden, en ze weten dat dit ieder van hen kan overkomen. Dit veroorzaakt heel wat stress, ook al kunnen deze mensen hier heel wat beter mee omgaan dan wij, omdat ze er gewoon aan zijn, omdat ze opgroeien in zo’n omgeving.

Hoe helpt AZG deze mensen?
AZG biedt medische verzorging aan de mensen die hier met een trauma binnenkomen, en stabiliseert de patiënten die voor een operatie moeten worden doorverwezen. Verder bieden we eveneens psychosociale bijstand, maar niet iedereen gaat op dit aanbod in. Er werken drie psychologen en een sociaal assistent in onze kliniek. In principe komen de mensen binnen via de spoedafdeling of onze mobiele klinieken. Onze dokters kunnen hen dan doorverwijzen voor psychologische bijstand. De mensen komen niet speciaal voor dit soort bijstand, want ze zijn dit niet gewoon te krijgen, en verwachten het zelfs niet. Meestal zien we hen slechts eenmaal, ze komen later niet meer terug. Per maand zien we zo tussen 250 en 300 personen die door onze dokters naar een psycholoog worden doorverwezen. Het gaat over alle soorten trauma’s: vrouwen die werden verkracht, kinderen die werden beschoten, enz.
Vormt het geweld een constante dreiging voor de mensen in Martissant?
In de sloppen heerst een constante dreiging van geweld, hoewel niet altijd met dezelfde intensiteit. Er zijn momenten met acuut geweld, op andere momenten is het rustiger. Deze opstoten zijn gerelateerd aan verschillende factoren, zoals de onmiddellijke geldnood. In april bijvoorbeeld, zagen we een toename van het geweld als gevolg van de stijgende voedselprijzen. De voorbije maanden is de prijs van een basiselement als rijst verdubbeld, en dit creëert spanningen onder een toch al erg arme bevolking.
Hoe ervaar je het werk in een dergelijke gewelddadige omgeving?
Al dat willekeurig geweld maakte natuurlijk indruk op me. AZG is echter goed bekend en gewaardeerd onder de bevolking van Martissant. De afgelopen maand april deden de onlusten tegen de voedselprijzen de onveiligheid in Martissant sterk toenemen. Niemand kon de straat op zonder met stenen te worden bekogeld. Enkel de wagens van AZG konden ongestoord passeren. Werken in een omgeving waar je echt een verschil kunt maken voor de mensen was echt lonend. Ik voelde me echt gerustgesteld door zo veel respect. Het moeilijkste vond ik dat zo veel onschuldige mensen werden verwond. De mensen raken gewond gewoon omdat ze op een verkeerd moment voorbijlopen. En dat gebeurt erg vaak: de meeste patiënten op onze spoedafdeling zijn dan ook burgers.