Sociale media

Open the menu

“Lesbos begint steeds meer te lijken op een ouderwets psychiatrisch gesticht”

Country
Griekenland
ook kinderen zitten vast op Lesbos in het vluchtelingenkamp van moria
©  Faris Al-Jawad/AZG. Lesbos, mei 2018.

Alessandro Barberio werkt als klinisch psychiater voor Artsen Zonder Grenzen in het vluchtelingenkamp van Moria, op het Griekse eiland Lesbos. Elke dag ziet hij hoe de omstandigheden in het overvolle kamp verslechteren.

Ik heb 14 jaar als klinisch psychiater gewerkt in Triëste, Italië. Ik word beschouwd als een expert in psychiatrische noodsituaties en werk met verslaafden en psychiatrische comorbiditeiten, het tegelijkertijd voorkomen van twee of meer aandoeningen bij dezelfde persoon. Ik werk met slachtoffers van mensenhandel, geef geestelijke steun aan vluchtelingen en gedetineerden, en geef advies aan beschermings- en rehabilitatieprogramma’s. In de loop van mijn carrière heb ik een aanzienlijke klinische ervaring opgedaan in moeilijke contexten en crisissituaties.

In al die jaren heb ik nog nooit zo’n overweldigend aantal mensen zien lijden aan ernstige geestelijke gezondheidsproblemen als hier in Lesbos. De grote meerderheid van mensen die ik behandel, vertonen psychotische tekenen, kampen met zelfmoordgedachten – of hebben zelfs al pogingen ondernomen – en zijn verward. Velen zijn niet in staat om de meest elementaire, alledaagse functies te vervullen, zoals slapen, goed eten, persoonlijke hygiëne in stand houden en communiceren.

 

extensie van het vluchtelingenkamp in moria olive grove
Nieuw aangekomen vluchtelingen worden ondergebracht in de 'Olive Grove', een geïmproviseerde uitbreiding van het kamp. © Robin Hammond/AZG. Lesbos, mei 2018.

Het vluchtelingenkamp in Moria heeft een maximale capaciteit van 3.100, maar is uit zijn voegen aan het barsten. Meer dan 9.000 mensen ondertussen, waarvan een derde minderjarig is, leven in erbarmelijke omstandigheden, die bijdragen tot een aanzienlijke verslechtering van hun lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Aanhoudend geweld

Tussen de asielzoekers zitten mensen die zowel in hun land van herkomst als tijdens hun reis extreme vormen van foltering en geweld hebben meegemaakt. Ze zijn zwaar getraumatiseerd, zowel mentaal als fysiek. In deze ‘eilandgevangenis’ op Lesbos worden ze gedwongen te leven in een context die geweld in al zijn vormen stimuleert – inclusief seksueel en gendergerelateerd geweld dat zowel kinderen als volwassenen treft. Dit aanhoudende geweld werkt als een terugkerende trigger voor de ontwikkeling van ernstige psychiatrische symptomen. De toename van het aantal aankomsten op het eiland, in combinatie met het onevenredig lage aantal op het vasteland, verergeren deze omstandigheden verder en dragen bij aan de groeiende geestelijke gezondheidslast van deze mensen.

 

kindertekening uit moria over de situatie in het thuisland
Een kindertekening illustreert de geweldadige situatie in het thuisland. © Robin Hammond/AZG. Lesbos, mei 2018.

De teams in Mytilene en Moria zetten zich elke dag in om aan de enorme behoeftes aan medische, pediatrische en mentale gezondheid tegemoet te komen. Ik merk dat mijn collega's op de werkvloer steeds meer uitgeput raken als gevolg van zowel het grote aantal als de ernst van de gevallen, terwijl ze ook proberen om de hiaten in het systeem te vinden. Dit wordt verergerd doordat we elke dag het asielsysteem zien tekortkomen, de levensomstandigheden snel verslechteren en de regering, de EU en het UNHCR zien falen om op deze crisis te reageren. Dat wij zelf beperkte middelen hebben om de situatie wezenlijk te veranderen, draagt ​​bij aan onze stress. Ondertussen neemt de instroom van nieuwe psychiatrische gevallen steeds toe. Ik geloof niet dat dit snel zal veranderen. De psychiatrische behoeften van de bevolking zullen niet veranderen zolang het beleid blijft bestaan.

De situatie verslechtert elke dag

Terwijl deze kwetsbare mensen het antwoord op hun asielaanvraag afwachten, valt het mij op dat – door de afschuwelijke levensomstandigheden, de voortdurende blootstelling aan geweld, het gebrek aan vrijheid en rechten voor de vluchtelingen, de hevige verzwakking van de fysieke en mentale gezondheid en de dagelijkse stress en druk voor alle inwoners van het eiland – Lesbos steeds meer begint te lijken op een ouderwets psychiatrisch gesticht, dat in de meeste delen van Europa niet meer kennen sinds het midden van de vorige eeuw.

Ondertussen wordt de spanning en het leed van de medewerkers van lokale en gouvernementele organisaties steeds zichtbaarder. Ngo’s met wie we samenwerken zijn net zo hard overweldigd, waardoor ze vaak hun activiteiten opschorten of verminderen, wat deze hopeloze situatie nog verder verergert.

Gezien de regelrechte schending van de mensenrechten en de ernstige medische en psychiatrische noden waarmee we elke dag worden geconfronteerd, is het duidelijk dat het vluchtelingenkamp in Moria zich in een noodtoestand bevindt. Het zou zowel onredelijk als onethisch zijn om de situatie niet als dusdanig te bestempelen. We moeten onmiddellijk beslissende actie ondernemen. Op basis van mijn klinische ervaring en mijn begrip van deze context, ben ik ervan overtuigd dat de huidige situatie zelfs in de komende weken drastisch zou kunnen verslechteren, met een escalatie die het eiland in extreme chaos zou storten.