Meningitis

Meningitis (hersenvliesontsteking) is een infectie van de hersenvliezen (die rond de hersenen en het ruggenmerg zitten) die fataal kan zijn of bijzonder ernstige neurologische gevolgen kan hebben.

De ziekte wordt overgedragen via speekseldruppeltjes wanneer de drager hoest of niest. Ze bestaat in verschillende vormen, waarbij virale meningitis meestal goedaardig is, maar bacteriële meningitis ernstig en mogelijk dodelijk.

Meningitis kan veroorzaakt worden door twee soorten bacteriën: de meningokok (Neisseria meningitidis) en de pneumokok (Streptococcus pneumoniae).

Elk jaar, tussen december en juni, worden tienduizenden mensen getroffen door grootschalige meningokokkenepidemieën. Vooral in het Afrikaanse Sahelgebied, binnen de zogenaamde ‘meningitisgordel’, die zich uitstrekt van Senegal in het westen tot Ethiopië in het oosten.

MENINGITIS IS SNEL EN DODELIJK

Meningokokkenmeningitis treft vooral kinderen, adolescenten en jongvolwassenen. De symptomen verschijnen gemiddeld drie tot vier dagen na de infectie: hoofdpijn, hoge koorts, misselijkheid, braken, lichtintolerantie (fotofobie) en nekstijfheid. In de zwaarste gevallen kunnen er ook comateuze koorts en stuipen optreden.

De ziekte kan dodelijk zijn al enkele uren na het verschijnen van de eerste symptomen. De diagnose wordt bevestigd door analyse van het cerebrospinaal vocht, dat het centrale zenuwstelsel omgeeft, afgenomen via een lendenpunctie.

Zonder behandeling – zo snel mogelijk toedienen van antibiotica – overlijdt vijftig procent van alle patiënten die besmet zijn met meningokokkenmeningitis. Zelfs bij een diagnose in een vroeg stadium en een correcte behandeling overlijdt vijf tot tien procent van de patiënten. Bovendien houdt één op de vijf succesvol behandelde personen er blijvende neurologische gevolgen aan over, zoals doofheid of mentale stoornissen.

VACCINATIE ALS PREVENTIE

De beste vorm van preventie tegen meningitis is vaccinatie. Die werd echter alleen gebruikt als reactief middel om het aantal gevallen bij een epidemie te beperken, want de beschikbare vaccins boden slechts bescherming op korte termijn. Bovendien waren ze niet doeltreffend bij kinderen onder de twee jaar.

Vandaag is er een vaccin op de markt dat revolutionair wordt genoemd: het richt zich specifiek tegen meningitis A – de stam die voorkomt in Afrika – , biedt tot 10 jaar bescherming en is doeltreffend bij kinderen onder de twee jaar. Het wordt ook geproduceerd tegen een betaalbare prijs: 0,40 dollar per dosis.

Met dit vaccin kan een epidemie voorkomen worden in plaats, van haar te moeten te bedwingen. Velen zien in dit nieuwe vaccin – dat gezamenlijk ontwikkeld werd door de Wereldgezondheidsorganisatie, een vereniging zonder winstoogmerk en een Indiase vaccinproducent – een revolutionair wapen dat epidemieën van meningitis A in deze regio zou kunnen uitroeien.