De chaos van Darfur

Toen Liza Gragg en Gareth Barrett elkaar in april 2002 ontmoetten in het Londense kantoor van AZG, hadden ze allebei al heel wat jaren als humanitair hulpverlener gewerkt. Vandaag zijn ze net terug van een acht maanden lange opdracht in het noorden van Soedan, waar zij aan het hoofd stond van de AZG-operaties en hij de medische activiteiten coördineerde. Dit is hun persoonlijk relaas over de huidige situatie in Darfur.

Hoe zouden jullie je ervaring in Noord-Soedan omschrijven?
Gareth: Wat in de zomer van 2005 bedoeld was als een tijdelijke opdracht van twee maanden, duurde uiteindelijk acht maanden lang… Ik dacht dat ik redelijk goed vertrouwd was met het land Soedan, omdat ik al vier jaar in Zuid-Soedan had gewerkt. Het was dan ook erg interessant om kennis te maken met de andere kant. Ik had niet verwacht dat Darfur zo’n ongelooflijke puinhoop zou zijn!
Op medisch vlak kregen we af te rekenen met de vier klassieke noodsituaties: ontheemding, honger, epidemieën en verwondingen. Alle vier overvloedig aanwezig. De noden zijn enorm, en ik heb dan ook geen moment getwijfeld over de redenen van AZG’s aanwezigheid.
Maar tegelijkertijd is het er erg moeilijk om dingen voor elkaar te krijgen: de bureaucratie viert hoogtij, het is een ingewikkelde en weinig gezonde omgeving waar veel uitbuiting plaatsvindt, om het nog niet te hebben over de hoge mate aan onveiligheid. Gelukkig werken we samen met ervaren Soedanese collega’s. Het is dankzij hen dat we het werk klaar krijgen.
Liza: De mensen ter plaatse zijn inderdaad erg gemotiveerd, ondanks het feit dat werken voor een internationale organisatie op zich al risico’s meebrengt in Soedan. Hun toewijding is indrukwekkend. Sommige personeelsleden werden in de hoofdstad aangeworven en lieten hun families achter om in Darfur te gaan werken.
Aan de ene kant ben ik ongelooflijk trots op het werk dat AZG al verricht heeft in Darfur. Alleen al vorig jaar hebben we meer dan 320.000 consultaties uitgevoerd in de drie projecten in Noord-Darfur die Gareth en ik coördineerden. Anderzijds ben ik er vertrokken met gemengde gevoelens, omdat er geen oplossing in zicht is. De situatie verslechtert. Toen we weggingen, kon je de wanhoop voelen bij de hulpverleners: het gevoel dat de mogelijkheid om het conflict op te lossen op de een of andere manier verloren is gegaan. De crisis is diep geworteld. De volksverhuizingen worden semi-permanent, aangezien er geen huizen meer zijn om naar terug te keren.
Is de situatie van de plaatselijke bevolking verbeterd?
Gareth: Van buitenaf lijkt de situatie soms normaal, maar toch is de gezondheidssituatie er rampzalig. De ziektes waarmee we elke dag te maken krijgen, zijn hiervan het bewijs: mazelen, diarree, infecties van de luchtwegen, hepatitis, tetanus, ondervoeding, hondsdolheid … Je kunt het zo gek niet bedenken of je vindt het hier!
Gezondheidszorg en watervoorziening blijven ook weinig beschikbaar en de bevolking is in grote mate afhankelijk van voedselhulp. In de drie jaar sinds het begin van het conflict is het aantal rechtstreekse slachtoffers toegenomen, terwijl de hulpmiddelen erg beperkt blijven. De mensen hebben bovendien geen enkel toekomstperspectief.
Liza: De twee miljoen mensen in Darfur die voor het geweld op de vlucht gingen, zijn volledig afhankelijk van hulp van buitenaf. Bovendien moeten veel basisdiensten teruggeschroefd worden omdat de veiligheid er op achteruit gaat, terwijl de getroffen bevolking deze diensten erg nodig heeft. De onveilige omgeving betekent een enorme rem op de humanitaire hulpoperaties. Toch moeten we aanwezig blijven en medische diensten blijven aanbieden aan de slachtoffers van het conflict.
De internationale gemeenschap mag deze crisis, die steeds minder aanwezig is bij de publieke opinie, niet uit het oog verliezen. Het conflict is verre van beëindigd. Het is zelfs ingewikkelder dan ooit.