Nasser ziekenhuis: de laatste functionele kraamkliniek in het zuiden van Gaza

Toen Hanin voor het eerst zorg zocht voor haar ondervoede zoon in Khan Younis in het zuiden van Gaza, begon de klok voor zijn overlevingskansen te tikken. "Mijn kind was in kritieke toestand. Ze verwezen me door naar het ziekenhuis, maar er was geen vervoer,” legt Hanin uit. Uiteindelijk bereikten ze op een kar het klinische therapeutische voedingscentrum van Artsen Zonder Grenzen (AZG). "Mijn kind was moe. Ze rustte met haar hoofd naar me toe en bewoog niet. Ze was bijna dood voordat we het ziekenhuis bereikten."

Na negen maanden meedogenloze oorlog blijft de toegang van mensen tot gezondheidszorg in Gaza verslechteren, vooral voor degenen die het kwetsbaarst zijn als er geen gezondheidszorg beschikbaar is, zoals zwangere vrouwen en kinderen. Hun kwetsbaarheid is verergerd door herhaaldelijke verplaatsingen, slechte leefomstandigheden, onveiligheid en slechte voeding. Als gevolg hiervan zien AZG-teams een toename van vroeggeboorte en ondervoeding bij kinderen in het zuiden van Gaza.

“De belangrijkste gezondheidsrisico's voor zwangere vrouwen zijn bloeddrukgerelateerde complicaties zoals eclampsie, bloedingen en sepsis, die dodelijk kunnen worden als ze niet op tijd worden behandeld”, zegt gezondheidsadviseur Mercè Rocaspana van AZG. “In contexten zoals Gaza vormt late toegang tot zorg een gezondheidsrisico voor zwangere vrouwen en hun kinderen, waar het gezondheidssysteem gedecimeerd en ingestort is, waardoor ernstige risico's voor de gezondheid van zwangere vrouwen en hun kinderen tragisch en zelfs dodelijk kunnen zijn.”

Enige optie voor zwangerschaps- en kinderzorg in het zuiden van Gaza

Het Al Nasser ziekenhuis is het laatste ziekenhuis dat kraam- en kinderzorg biedt in Khan Younis. In februari, na een aantal weken van hevige gevechten met Palestijnse gewapende groepen in Khan Younis, bestormden Israëlische troepen de faciliteit, die belegerd was. AZG-teams werden gedwongen te vluchten en in mei 2024 keerden AZG-teams terug naar het ziekenhuis om vervolgens in juni samen met het ministerie van Volksgezondheid en andere actoren de kraam- en kinderafdelingen te heropenen, inclusief een therapeutisch centrum voor klinische opname. Ze begonnen er met ondersteunen van de afdelingen voor intensieve zorg bij kinderen en neonatale intensieve zorg.

De behoeften van vrouwen en kinderen rijzen de pan uit, maar de AZG-teams in het Al Nasser ziekenhuis zien een tekort aan essentiële voorraden, waardoor de zorgverlening en de kwaliteit van de zorg in gevaar komen. Bij gebrek aan andere functionerende gezondheidscentra wordt Al Nasser dagelijks geconfronteerd met een overweldigende toename van patiënten. Tussen 29 juni en 5 juli werden alleen al op de spoedeisende hulpafdeling voor kinderen meer dan 2.600 consulten geregistreerd, wat betekent dat het personeel elke dag meer dan 300 kinderen behandelde. Steeds meer kinderen worden opgenomen voor klinische zorg en moeten bedden delen, waardoor de capaciteit van de pediatrische diensten wordt overschreden.

“We zien ondervoede kinderen, een probleem dat nog nooit eerder is voorgekomen in Gaza”, zegt Joanne Perry, een lid van het MSF-team dat in het Al Nasser ziekenhuis werkt. "Mensen leven in tenten met minimale toegang tot schoon water en erbarmelijke sanitaire voorzieningen. Bombardementen hebben de riolering en watersystemen verwoest, wat heeft geleid tot diarree, uitdroging, hepatitis A en huidinfecties bij kinderen."

Toegang tot levensreddende kraamzorg

Als laatste ziekenhuis in Khan Younis dat kraamzorg biedt, verwerken het Al Nasser ziekenhuis en zijn medische team 25 tot 30 bevallingen per dag. Naast het feit dat functionerende ziekenhuizen zijn verwoest of gesloten, heeft de decimering van de infrastructuur ook gezorgd voor ernstige obstakels voor zwangere vrouwen om medische voorzieningen te bereiken. Zwangere vrouwen worden vaak gedwongen om onveilige routes te nemen te midden van de gevechten en zonder veilig vervoer - waardoor de toegang tot gezondheidszorg vaak vertraging oploopt en ze een hoger risico lopen op complicaties.
“Ik reed alleen op een kar die door een ezel werd getrokken naar het Al Nasser ziekenhuis, omdat mijn man het zich niet kon veroorloven om mee te gaan vanwege financiële beperkingen,” vertelt Najwa, een aanstaande moeder in Gaza.

Tegelijkertijd moeten vrouwen na de bevalling snel terug naar onhygiënische omstandigheden, vaak in tenten, waar ze door gebrek aan voedsel en constante stress nog meer gezondheidsrisico's lopen voor hen en hun pasgeborenen.
“Sommige vrouwen bevallen te vroeg, vaak met postnatale complicaties die worden verergerd door hun leefomstandigheden”, zegt Mohamad , supervisor van het MSF-verpleegteam, die werkt in de neonatale intensivecareafdeling van het Al Nasser ziekenhuis.

Naast de kraamzorg ondersteunt AZG ook de neonatale intensivecareafdeling, die is uitgerust met 29 bedden en couveuses voor pasgeborenen met een hoog risico.
“Er zijn geen [...] luiers of geschikte kleding voor mijn baby. Het leven in een tent stelt ze bloot aan extreme omstandigheden zonder zelfs maar een fatsoenlijk bed,” zegt Khadra, die bevallen is in de kraamafdeling van het Al Nasser ziekenhuis.

Als enige functionerende kraamkliniek in het zuiden van Gaza zal het Al Nasser ziekenhuis te maken blijven krijgen met capaciteitsuitdagingen. De heropening van de kraam- en kinderafdelingen is een stap voorwaarts in de zorgverlening, maar een onmiddellijk en duurzaam staakt-het-vuren in Gaza is, naast ongehinderde humanitaire hulp, de enige oplossing om het lijden te verlichten van de mensen die vastzitten in de Gazastrook, waaronder zwangere vrouwen en kinderen.