AZG-projecten voor vluchtelingen in Bulgarije bijna ten einde

De afgelopen zeven maanden hebben teams van Artsen Zonder Grenzen medische en psychologische zorg geboden, basishulp verstrekt en verbeteringen aangebracht in gebouwen en faciliteiten in drie opvangcentra voor asielzoekers in Bulgarije.

Deze centra, in Harmanli, dicht bij de Griekse en Turkse grens, en in de Bulgaarse hoofdstad Sofia, tellen momenteel 1.500 asielzoekers, onder wie tal van vluchtelingen uit het door oorlog geteisterde Syrië, die na een lange en vaak gevaarlijke reis veiligheid en vrijheid hopen te vinden in Europa.

Artsen Zonder Grenzen begon haar werk in Bulgarije afgelopen maand november, nadat ze er verschrikkelijke opvangomstandigheden had aangetroffen, zoals een gebrek aan voedsel en onderdak en een beperkte toegang tot medische en psychologische zorg. Ondanks de winter sliepen de mensen er in onverwarmde tenten en was er maar één toilet voor wel vijftig mensen.

Nu de autoriteiten de kans hebben gehad om hun capaciteit op te voeren en de omstandigheden te verbeteren, draagt Artsen Zonder Grenzen de medische en psychologische zorgverlening over aan de Bulgaarse autoriteiten. De organisatie doet een beroep op de autoriteiten om de toegang tot gezondheidszorg voor vluchtelingen binnen en buiten de Bulgaarse opvangcentra voort te zetten.

“Hoewel nog lang niet alle problemen zijn opgelost, tonen deze centra aan de rest van Europa dat de autoriteiten de opvangomstandigheden voor migranten kunnen en moeten verbeteren,” aldus Artsen Zonder Grenzen-landverantwoordelijke Stuart Alexander Zimble. “Laat ons hopen dat de verbeteringen aanhouden en dat het niveau ook na het vertrek van Artsen Zonder Grenzen kan worden volgehouden.”

Artsen Zonder Grenzen maakt zich evenwel zorgen over het vermogen van de lokale autoriteiten om de hygiënische normen op peil te houden, hetgeen de gezondheidsrisico’s zou kunnen vergroten. Eerder heeft dit immers ook al geleid tot uitbraken van ziekten als hepatitis A.

In de afgelopen zeven maanden heeft Artsen Zonder Grenzen in Bulgarije meer dan 7700 medische consulten uitgevoerd, waaronder 1725 bij kinderen jonger dan vijf jaar en 990 bij zwangere of pas bevallen vrouwen. “We zien veel Syrische vluchtelingen die behandeld moeten worden voor chronische aandoeningen als diabetes en hoge bloeddruk – deze aandoeningen kunnen zonder medische verzorging levensbedreigend worden,” vertelt Carla Peruzzo, de medisch coördinatrice van het kamp.

Ook heeft Artsen Zonder Grenzen psychologische consulten uitgevoerd bij ruim 60 patiënten, van wie velen zeer ernstige gevolgen vertonen van trauma’s als geweld en marteling. Volgens de minimale opvangvereisten van de EU zouden asielzoekers medische en psychologische verzorging moeten krijgen, naast gespecialiseerde zorgen voor kwetsbare groepen als slachtoffers van marteling of seksueel geweld en personen met een handicap.

“Psychologische bijstand is buitengewoon belangrijk voor mensen die aan oorlogen, conflictsituaties en geweld zijn ontsnapt. Sommige van onze patiënten in Bulgarije zijn gemarteld. Anderen zijn uit doodsangst weggevlucht nadat leden van hun familie ontvoerd of gedood werden. Vervolgens moesten ze de lange, gevaarlijke reis naar Europa maken, wetend dat zij bij aankomst een onzekere toekomst tegemoet gaan,” zegt Carla Peruzzo.

Later deze maand zal Bulgarije – met stilzwijgende steun van de EU – de bouw afronden van een 30 km lang hek dat zijn landgrens verder moet afsluiten, een strategie die we ook al zagen in Griekenland, toen dit land in 2012 zijn landgrens afsloot. De aankomstcijfers in Bulgarije zijn de laatste maanden bovendien drastisch gedaald.

Hoewel de omstandigheden in de opvangcentra zeker verbeterd zijn, is de bredere kwestie van hoe Europa met zijn migranten en vluchtelingen omgaat nog verre van opgelost. Het Europese beleid behoort eigenlijk bepaalde minimumnormen en een passende bescherming te garanderen, maar de lidstaten blijven toch gewoon restrictieve en repressieve stappen ondernemen die het leed voor deze mensen verder vergroten.

“De zomer is in aantocht, en dat betekent pieken in het aantal migranten en vluchtelingen die Europa proberen te bereiken,” zegt humanitair adviseur migratiekwesties Aurelie Ponthieu. “De meeste landgrenzen in Europa zijn inmiddels dicht, en duizenden mensen die aan crisissituaties zoals in Syrië of Eritrea proberen te ontsnappen, zullen dus een wanhopige reis over zee moeten wagen, met gevaar voor hun leven. Wanneer zij Europa dan eindelijk bereiken, worden ze echter maar zelden op een menselijke manier behandeld. Hierin moet dringend verandering komen.”

Artsen Zonder Grenzen biedt sinds 2000 medische hulp aan migranten in opvang- en detentiecentra overal in Europa.