Afghanistan: een AZG materniteit in Khost
De 21-jarige Zukia* woont in de Afghaanse provincie Khost, vlak bij de grens met Pakistan. Toen ze een maand zwanger was, kwam haar man om het leven bij een bomaanslag in Kaboel. Sindsdien staat ze er alleen voor met twee kinderen, en een derde kindje op komst. “Ik ben bang om thuis te bevallen. Sommige vrouwen in mijn dorp doen het wel, maar als er problemen opduiken bij de nageboorte, kunnen ze sterven.”
De medische noden in de provincie Khost zijn niet te overzien, en het moedersterftecijfer ligt er bijzonder hoog. In het gebied waar Zukia woont, zijn slechts enkele medische voorzieningen. In de kleine privéklinieken in haar buurt heeft ze maar weinig vertrouwen. Voor de geboorte van haar eerste twee kinderen ging Zukia naar een privékliniek op enkele uren van haar dorp verwijderd. Daar moest ze per bevalling 4000 à 5000 Pakistaanse roepie neertellen. Nu Zukia weduwe is, kan ze dat echter niet meer betalen. Daarom besloot ze deze keer om naar de kraamkliniek van Artsen Zonder Grenzen (AZG) in Khost te gaan, waar gratis zorg wordt verleend aan moeders en pasgeborenen.
Vlak buiten de stad Khost ligt een overheidsziekenhuis waar mensen terecht kunnen voor algemene gezondheidszorg. Toch is dat ziekenhuis, gezien de afstand en de hoge vervoerskosten, voor veel mensen onbereikbaar. Verder weigeren bepaalde vrouwen uit traditionelere stammen in het ziekenhuis te bevallen omwille van de mannelijke zorgverleners. Daarom opende AZG in maart 2012 een centrum in de binnenstad met uitsluitend vrouwelijk personeel.
Gezondheidszorg aan zwangere vrouwen en pasgeborenen
Vandaag is de provincie Khost een van de gebieden die het zwaarst door het conflict worden getroffen. Het geweld houdt nu al meer dan tien jaar aan. De wegen die patiënten als Zukia moeten nemen om een gezondheidscentrum te bereiken, zijn erg onveilig. “Ik ben overdag naar de kraamkliniek van AZG gekomen, omdat het ‘s nachts te gevaarlijk is,” vertelt ze. “In mijn dorp wordt zwaar gevochten. De hele nacht lang horen we geweerschoten. We leven dicht bij de Pakistaanse grens. De mensen zijn zo arm dat er niets anders opzit dan uren, soms zelfs dagenlang, te wandelen om een centrum als dit te bereiken. Hier worden we in alle veiligheid gratis en goed verzorgd.” Soms kan een te lange reis voor een moeder en haar kind echter wel fataal aflopen.
Daarom richten de teams van AZG zich vooral op zwangere vrouwen en pasgeborenen, en kunnen ze chirurgisch ingrijpen wanneer er complicaties optreden tijdens de bevalling. Het doel is om het niveau van gezondheidszorg in de provincie op te trekken door de bestaande diensten aan te vullen. Momenteel begeleidt het team elke maand om en bij de 1000 bevallingen in het ziekenhuis. Artsen Zonder Grenzen beschikt er over 56 bedden, waarvan bijna 20 % in beslag wordt genomen door patiënten met complicaties tijdens de bevalling.
Afghanistan kan medische humanitaire en onpartijdige hulp erg goed gebruiken. In de provincies die rechtstreeks door het conflict worden getroffen, zoals Khost, verhindert de onveilige situatie de humanitaire organisaties om hun werk naar behoren uit te voeren.
Explosie in de materniteit
Al van in het begin kreeg AZG in de kraamkliniek van Khost af te rekenen met problemen. In april 2012, amper zes weken na de opening, moest de organisatie haar activiteiten stopzetten na een explosie in het gebouw. Zeven mensen raakten gewond en het ziekenhuis moest ongeveer acht maanden de deuren sluiten. AZG maakte van die periode gebruik om de situatie opnieuw te evalueren en haar netwerk uit te breiden, om te kunnen rekenen op meer steun van de gemeenschap en de politieke en religieuze leiders in het gebied.
Op 29 december 2012 opende de kraamkliniek van AZG in Khost opnieuw de deuren. Sindsdien hebben de teams al meer dan 5500 bevallingen begeleid. Zukia zal weldra bevallen. “Af en toe voel ik weeën. Vier dagen geleden al begonnen de eerste weeën, en die worden steeds heviger. Ik vroeg de dokter en de vroedvrouwen of ze geen keizersnede konden uitvoeren, aangezien de weeën zo pijnlijk zijn. Ik vrees voor complicaties, maar de dokter stelde me gerust dat de bevalling normaal zal verlopen,” vertelt ze. Enkele uren later beviel Zukia zonder problemen van haar baby.
* Uit respect voor de privacy van de patiënte werd een valse naam gebruikt.
