India onder druk om handelsakkoord te tekenen dat de toegang tot betaalbare geneesmiddelen kan schaden

De druk op India om snel het vrijhandelsakkoord te tekenen neemt toe. Maar dat akkoord kan ernstige gevolgen hebben voor de toegang tot betaalbare geneesmiddelen voor mensen uit India en andere arme landen, waarschuwen Artsen Zonder Grenzen en het Delhi Network of Positive People (DNP+). Vandaag protesteerden vertegenwoordigers van de organisaties aan het hoofdkantoor van de Europese Unie in Delhi. Ze vragen om de schadelijke maatregelen uit het akkoord te schrappen.

“De EU kan niet doen alsof zij toegang tot geneesmiddelen ondersteunt en om het leven van de patiënten in de arme landen geeft, maar tegelijkertijd schadelijke maatregelen rond intellectueel eigendomsrecht proberen opleggen aan India”, zegt Loon Gangte van DNP+. “Wat de EU probeert te doen met dit vrijhandelsakkoord, zal de toegang tot betaalbare generische geneesmiddelen, waaronder ook de geneesmiddelen die ik neem voor mijn aidsbehandeling, in gevaar brengen. We zijn hier om de EU te laten weten dat ze deze deal niet zullen rond krijgen zonder strijd, en om India te zeggen dat ze niet moeten toegeven aan de druk.”

Tijdens de onderhandelingen van de voorbije maanden zijn een aantal schadelijke maatregelen, waaronder bv. de pogingen om de duur van patenten te verlengen, uit het akkoord gehaald. Maar de bepalingen over intellectueel eigendomsrecht en investeringen blijven zorgwekkend, zeker nu deadline om om het akkoord te tekenen – begin  april – nadert.

De bepalingen kunnen de levenslijn voor miljoenen patiënten in arme landen, de export van betaalbare geneesmiddelen vanuit India, blokkeren. Door toe te laten dat ladingen van geneesmiddelen vertraagd, vastgehouden, of vernietigd worden, openen deze maatregelen de deur voor misbruik door multinationals. Zij kunnen zelfs leveranciers van farmaceutische grondstoffen voor de productie van generische geneesmiddelen of zorgverstrekkers zoals Artsen Zonder Grenzen voor de rechtbank dagen omdat zij generische geneesmiddelen kopen en verdelen.

Door de maatregelen rond investeringen zou het kunnen dat multinationals in een private rechtbank miljoenen claimen van de Indiase regering als zou blijken dat de Indiase wetgeving of gerechtelijke uitspraken in conflict komen met hun investeringen, bijvoorbeeld wanneer een Indiaas patentenbureau het patent op een geneesmiddel verwerpt of terzijde schuift om de toegang tot dat geneesmiddel te verzekeren.

De beruchte maatregelen rond intellectuele eigendom en investeringen bleken alleszins alarmerend genoeg om een Indiase parlementaire commissie in het leven te roepen. Die commissie moet de impact van de vrijhandelsakkoorden op de toegang tot geneesmiddelen onderzoeken. Maar wanneer de Indiase onderhandelaars ervoor zouden kiezen bevindingen van de commissie niet af te wachten en de onderhandelingen snel te beëindigen door haastig een akkoord te tekenen, valt het ergste te vrezen. Het akkoord zal immers bindend zijn, en meteen ook een precedent creëren voor toekomstige handelsakkoorden.

“India moet niet haastig een akkoord tekenen vóór de parlementaire commissie de kans heeft gehad om de impact van de handelsakkoorden op de toegang tot betaalbare geneesmiddelen te onderzoeken”, zegt Leena Menghaney, Directrice van de Campagne voor Betaalbare Geneesmiddelen van Artsen Zonder Grenzen. “Artsen Zonder Grenzen roept de Indiase overheid op om de maatregelen die een impact zullen hebben op het leven van zoveel mensen te laten schrappen vooraleer voor zij het akkoord tekent.”

India is onder internationale handelsregels al verplicht om patenten te geven aan nieuwe geneesmiddelen, waaronder nieuwe medicijnen voor hiv, kanker en hepatitis C, waardoor het al moeilijker is om betaalbare geneesmiddelen te produceren en er toegang tot te hebben.

“In ons project in Mumbai moeten meer en meer mensen overschakelen op het nieuwe hiv-medicijn raltegravir. Maar met 1,73 € per persoon voor slechts één van de drie geneesmiddelen die een aidspatiënt nodig heeft is de prijs veel te hoog”, zegt Menghaney. “India moet ervoor zorgen dat het de veilige haven voor de productie van betaalbare geneesmiddelen blijft die het nu is. Dat betekent dat het de schadelijke maatregelen uit het handelsakkoord moet verwerpen.”