Tsjaad: dorpen vechten zelf tegen ondervoeding

Artsen Zonder Grenzen is sinds 2010 aanwezig in de regio Hadjer Lamis, in het westen van Tsjaad, en bereidt zich momenteel voor op een nieuwe situatie van voedselonzekerheid.

Gemeenschapswerkers

Mahamad Adam staat trots voor ‘zijn’ opslagruimte: één enkele kamer tussen vier muren van gedroogde modder, met een afdak van takken voor wat schaduw. Binnen liggen voorraden verrijkte pindapasta, een product dat zijn efficiëntie al bewezen heeft bij de bestrijding van ondervoeding.

Verschillende uren per week gaat Mahamad Adam op zoek naar deze kostbare pasta, om die te kunnen voorschrijven aan zwaar ondervoede kinderen in zijn dorp Michetire en daarbuiten, tot honderd kilometer ten noorden van N’Djamena. In de hele regio Hadjer Lamis doen een tiental mensen hetzelfde werk.

Gemeenschapswerkers zijn de eerste schakel in het systeem dat Artsen Zonder Grenzen samen met het Ministerie van Volksgezondheid in mei 2011 uitwerkte. “Voor een duurzaam systeem moeten de gemeenschappen zichzelf organiseren. Ondervoeding kan niet van vandaag op morgen verholpen worden. Deze medewerkers zijn er om vermoeiende en dure verplaatsingen naar het gezondheidscentrum te vermijden,” aldus Ibrahim Halidou, verantwoordelijke voor de externe activiteiten van Artsen Zonder Grenzen.

Het ziekenhuis

Inwoners kunnen ook terecht in één van de vier poliklinieken die Artsen Zonder Grenzen in de regio oprichtte. Als hun gezondheidstoestand, ondanks hun lage gewicht, niet zorgwekkend is, kunnen ze terug naar het dorp, waar ze van de gemeenschapswerkers pindapasta kunnen krijgen. In geval van complicaties worden ze naar het ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen in Massakory gestuurd.

In 2010 startte Artsen Zonder Grenzen met een noodhulpproject om de strijd aan te gaan met de ernstige voedselcrisis in heel Tsjaad. In de regio Hadjer Lamis werden meer dan 19.000 kinderen behandeld. Toen de crisis voorbij was, bleef Artsen Zonder Grenzen aanwezig in het stadje Massakory, waar de organisatie een kinderziekenhuis met 170 bedden opende, vlak naast het algemeen ziekenhuis van het Tsjadische ministerie van Volksgezondheid.

Een kritieke zomer?

Begin maart draaide dit ziekenhuis al op volle capaciteit, hoewel de ondervoedingspiek pas in juli wordt verwacht. Er is bijna geen plaats meer in de tenten waar de kinderen langzaam herstellen. De meeste opnames hebben te maken met ondervoeding.

Betekent deze instroom dat we alweer een kritiek jaar zullen beleven, zoals in 2010? “Momenteel is er nog geen voedselcrisis in de regio Hadjer Lamis,” zegt Jacques Etienne, landverantwoordelijke in Tsjaad. “Maar de laatste oogst viel tegen, net als in de hele Sahel, en als er niets wordt gedaan, kan de situatie snel verslechteren.”