Boeklancering: de realiteit van hulpverlening door AZG

Artsen Zonder Grenzen publiceert een kritische zelfstudie naar de dilemma’s en de keuzes uit het verleden met als doel openheid, transparantie en lessen voor de toekomst trekken. Uit de studie blijkt dat de realiteit van hulpverlening inhoudt dat er in moeilijke situaties helaas toegevingen moeten worden gedaan aan de eigen principes. De centrale vraag die Artsen zonder Grenzen zichzelf stelt: wat is een acceptabel compromis om hulp te kunnen verlenen aan mensen die hulp hard nodig hebben?

Realiteit van hulpverlening

Het boek onderzoekt de realiteit van de compromissen die Artsen Zonder Grenzen in het verleden heeft gesloten om mensen die in nood verkeren te bereiken. In sommige gevallen pakten deze keuzes positief uit, in andere minder positief.

Ervaringen, resultaten en beperkingen van de humanitaire hulpverlening van Artsen Zonder Grenzen tijdens conflictsituaties in Afghanistan, Jemen en Sri Lanka worden onder meer bestudeerd. Hieruit blijkt dat Artsen zonder Grenzen in haar hulpverlening steeds vaker te maken heeft met complexe, politiek geladen situaties waarbij overheden en gewapende groepen steeds nadrukkelijker de hulpverlening willen controleren.

Ook wordt de noodhulp aan slachtoffers van natuurrampen tijdens de tsunami in Azië, Pakistan en Haïti nader bekeken.

Een kritische blik

Het boek werd geschreven door mensen die Artsen Zonder Grenzen van binnen uit kennen, maar is zeker geen oefening in public relations. Beslissingen die door Artsen Zonder Grenzen “in het heetst van de strijd” genomen werden, worden ontrafeld en in vraag gesteld. De belangrijkste conclusie is dat hulp verlenen er in praktijk op neerkomt dat Artsen Zonder Grenzen veel moet onderhandelen en bestaande machtsverhoudingen moet onderkennen. Dat betekent dat de organisatie een werkbaar compromis moet vinden tussen haar doelstellingen en principes en de belangen van politieke, militaire en andere autoriteiten.

Een andere conclusie is dat een natuurramp niet vanzelfsprekend inhoudt dat medische noodhulp nodig is. Artsen Zonder Grenzen zal dan ook vasthouden aan haar principes om de medische noden eerst zelf te onderzoeken en dan te besluiten noodhulp te verlenen. Die medische hulpverlening was inderdaad hard nodig na de aardbevingen in Pakistan en Haïti.

40 jaar

Het boek, dat in het Frans verschenen is onder de titel “Agir à tout prix”, en in het Engels als ‘Humanitarian Negotiations Revealed’, is door CRASH, de internationale denktank van Artsen zonder Grenzen, samengesteld en gebaseerd op archiefmateriaal, interviews met de eigen hulpverleners en eigen ervaringen.

Op 21 december 1971 zal het 40 jaar zijn sinds de oprichting van Artsen Zonder Grenzen in Frankrijk. Lees het boek online (Franse versie) op de site van Crash (Centre de réflexion sur l'action et les savoirs humanitaires). Koop “Agir à tout prix” via Editions La Découverte.