(3) Voorbij de Delta

“Ik wil dat alle HIV-patiënten geholpen worden zoals de slachtoffers van Nargis geholpen werden. Voor Nargis schoten mensen van Myanmar en van andere landen meteen ter hulp. Ik wil dat zij HIV-patiënten op dezelfde manier helpen,” vertelt een HIV-patiënt van AZG.

HIV/aids is een enorm probleem in Myanmar, waar elk jaar naar schatting 240.000 mensen besmet worden en in 2007 alleen 24.000 [1] mensen stierven door aids. In 2008 zullen evenveel mensen sterven, zo wordt verwacht, omdat er geen anti-retrovirale behandeling (ART) beschikbaar is. “Ik kan het gewoon niet betalen en dus moet ik aanvaarden dat ik zal sterven – ik heb geen andere keuze,” zei een 28-jarige patiënt van AZG. Hij kwam terecht in één van onze ziekenhuizen in Yangon, niet lang nadat AZG gedwongen werd om een limiet te zetten op het aantal mensen dat ze kon helpen met ART.

Limieten

AZG helpt op dit moment in het hele land meer dan 11.000 mensen met ART. Nog duizenden anderen zijn ingeschreven om ART te krijgen zodra het nodig wordt. Dat is tachtig procent van alle beschikbare behandelingen in Myanmar, maar het simpelweg niet genoeg. Het gebrek aan respons van andere actoren heeft AZG tot haar limieten gedwongen. “Nu zitten we in de moeilijke fase dat we mensen moeten moeten vertellen dat ze HIV hebben, maar dat wij hen niet kunnen helpen.  Het is hartverscheurend,” zegt een arts van AZG.
De regering van Myanmar behandelt momenteel ongeveer 1800 mensen met ART. Andere NGO’s hebben wel aidsprogramma’s, maar slechts heel weinigen geven ook behandelingen. Naar schatting 75.000 [2] mensen hebben dringend ART nodig, maar kunnen er geen krijgen. “Hulpverlening is noodzakelijk voor het herstel van de mensen, maar zonder ART kan een patiënt niet herstellen. Veel mensen sterven nodeloos,” zegt de arts. De regering heeft een Nationaal Strategisch Plan voor aids, dat de VN en andere NGO’s steunen. Dat plan is een goede basis om een aanvaardbaar niveau van hulp te verspreiden, maar de huidige toestand blijft onaanvaarbaar.

Investeringen volstaan niet

HIV is maar één van de vele behandelbare epidemies, die Myanmar zowat de slechtste gezondsheidscijfers in Zuidoost-Azie geven. Van de elf buurlanden heeft Myanmar de laagste levensverwachting bij geboortes en het hoogste sterftecijfer bij borelingen en min-vijfjarigen. Malaria blijft de dodelijkste ziekte. Het aantal malariadoden in Myanmar is goed voor meer dan de helft van alle malariadoden in heel Zuidoost-Azië. Elk jaar zijn er meer dan 80.000 nieuwe gevallen van tuberculose (tbc). Dat is één van de hoogste cijfers wereldwijd en een multiresistente tbc-variant is aan een opmars bezig.
In sommige delen van het land, zoals in Rakshine waar moslims sterk gediscrimineerd worden, is de situatie nog erger. De dringende nood aan meer medische hulp is overduidelijk, maar de investeringen van nationale en internationale instanties volstaan absoluut niet. Zelfs officiële bronnen wijzen op de chronische onderfinanciering van de gezondheidssector. De uitgave van de staat per persoon was in 2007 slechts 0,7 dollar [3] en een schamele 0,3 procent van het Bruto Binnenlands Product [4]. Dat is disproportioneel weinig in verhouding met zowel de noden van de bevolking als met de algemene financiën van het land. Ook de internationale hulp is bijzonder karig: ongeveer 3 USD per persoon [5]. Dat zijn de laagste cijfers wereldwijd en het is opvallend minder dan wat nabijgelegen landen hebben ontvangen bij soortgelijke epidemies.