Mazelenepidemie neemt af na vaccinatie

In de staat Yobe, in het noordoosten van Nigeria, is een vaccinatiecampagne tegen mazelen afgerond. Sindsdien begint de epidemie terug te lopen. Tegelijkertijd hebben ruim 1500 ondervoede of herstellende kinderen verrijkt voedsel ontvangen.

De mazelenepidemie loopt terug, de meningitisepidemie is voorbij en de voedingsonderzoeken brachten geen alarmerende cijfers aan het licht: de noodmissie loopt dus binnenkort af voor het AZG-team in de staat Yobe, in het noordoosten van Nigeria. Maar dat betekent niet dat het nu al tijd is om ons boeltje te pakken, want de behandeling van mazelenpatiënten en ondervoede kinderen gaat gewoon verder.
Twee maanden na de start van deze missie ziet noodhulpcoördinatrice Marcella Allheimen wel positieve tekenen: "Wij zien een afname van het aantal mazelengevallen precies daar waar wij aan het begin van de campagne hebben gevaccineerd. Wij waren van start gegaan op de zwaarst getroffen plaatsen en het is juist daar dat wij nu de grootste afname vaststellen."
Meer dan duizend nieuwe zieken per week tijdens de piekperiode. De balans van de mazelenepidemie in de staat Yobe is 7500 zieken en 167 sterfgevallen sinds het begin van het jaar. De piek was begin juni, met ruim 2300 nieuwe gevallen in twee weken. In twee maanden tijd verzorgde het AZG-team de gecompliceerde mazelengevallen – meer dan 4000 patiënten – en bevoorraadde het de gezondheidsstructuren met zo’n 3500 kits, met daarin al het nodige medische materiaal voor de behandeling van de eenvoudige gevallen. Om de epidemie in te perken, werd bovendien een vaccinatiecampagne gelanceerd. In samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid trokken de vaccinatieteams naar ruim 300 locaties. Tussen 4 en 29 juni werden meer dan 237.000 personen ingeënt.

Vaccinatie van kinderen jonger dan 15 jaar

“De indicatoren zijn zo goed dat wij ze niet geloven”, legt Marcella Allheimen uit. “Volgens de officiële volkstelling hebben wij bijna 130% van de kinderen jonger dan vijf jaar in het gebied gevaccineerd! Deze cijfers zijn duidelijk overschat en vormen dus geen betrouwbare basis. Niettemin weten we dat de bevolking heel goed heeft meegewerkt, ze zijn in groten getale toegestroomd.”
In Yobe hebben wij de leeftijdsgroep voor de vaccinatie uitgebreid tot de groep jonger dan vijftien jaar. “Boven de vijf jaar is het aantal gevallen van mazelen zeldzaam, maar het is toch van belang alle kinderen jonger dan vijftien jaar te vaccineren om de overdracht van de ziekte af te snijden”, legt Marcella Allheimen uit.

Voeding opnemen in de behandeling van mazelen

Ondervoeding is een veel voorkomende complicatie bij mazelen. Het kind vermagert sterk tijdens de ziekte en slaagt er niet in opnieuw op gewicht te komen. Daarom heeft AZG haar strategie voor de behandeling van mazelen uitgebreid met de verstrekking van voedingssupplementen gedurende één maand na genezing, om het kind op krachten te helpen komen. Daarnaast hebben de vaccinatieteams de gelegenheid aangegrepen om de voedingsstatus van de kinderen jonger dan vijf jaar te controleren: van de ruim 119.000 onderzochte kinderen hadden ongeveer 900 een medische en voedingsbehandeling nodig.
“Deze cijfers zijn niet alarmerend”, constateert de noodhulpcoördinatrice. “Aanvankelijk werkten wij vanuit meerdere ziekenhuizen in het gebied. En één team werd belast met de distributie naar verscheidene locaties van voedingsproducten voor kinderen die niet (meer) in het ziekenhuis waren opgenomen: hetzij omdat zij herstellende waren van mazelen, hetzij omdat zij ondervoed waren maar geen medische complicaties vertoonden. In totaal hebben wij op deze manier ruim 1600 kinderen gevolgd. Geleidelijk aan hebben wij onze eigen AZG-structuren opgezet, en inmiddels bezitten we verscheidene voedingscentra, waaronder één met de capaciteiten om patiënten te hospitaliseren. Op dit ogenblik worden in deze centra 430 kinderen behandeld.”

Einde van de meningitisepidemie

Een meningitisepidemie die zich sinds het begin van het jaar in hetzelfde gebied verspreidde, is vanzelf opgelost zonder dat een vaccinatie nodig was. In totaal werden 1.285 gevallen gemeld. AZG heeft 355 ingewikkelde gevallen verpleegd en bijna 500 behandelingen verspreid onder de ziekenhuizen en gezondheidscentra van het ministerie van Volksgezondheid.
Mazelen is in Afrika een van de belangrijkste doodsoorzaken bij kinderen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) steunt de routineuze vaccinatiecampagnes maar doet nog altijd geen aanbevelingen voor massale inentingen wanneer de epidemie al is uitgebroken. De ervaring van AZG en tal van wetenschappelijke studies wijzen enerzijds uit dat mazelenepidemieën nog altijd frequent voorkomen en anderzijds dat een vaccinatiecampagne tijdens de epidemie het aantal ziekte- en sterfgevallen kan helpen beperken. In maart en april werden ook al meer dan 300.000 mensen ingeënt in Niger en vanaf begin juli worden in de provincie Katanga, in de Democratische Republiek Congo, twee keer zoveel vaccinaties verwacht.