Cholera-epidemie treft de mijnstad Lubumbashi

In Lubumbashi, de hoofdplaats van Katanga en economische hoofdstad van de Democratische Republiek Congo, moesten sinds begin 2008 al 767 personen voor cholera behandeld worden. AZG biedt ondersteuning aan een cholerabehandelingscentrum en richtte nog een tweede centrum op. Dagelijks moeten er immers 30 tot 40 nieuwe patiënten gehospitaliseerd worden.

De 15 medewerkers van het Urgentieteam voor Congo (PUC - Pool d’Urgence Congo) van AZG pakken nu de cholera-epidemie aan die sinds het begin van het jaar het hart van Lubumbashi teistert, een mijnstad met 1.300.000 inwoners in het zuidoosten van de Democratische Republiek Congo (DRC).

Momenteel werden er al 767 cholerapatiënten behandeld in het cholerabehandelingscentrum  dat AZG ondersteunt. Het aantal patiënten kent zelfs een lichte stijging: de voorbije week werden 278 nieuwe patiënten opgenomen. Dat betekent een dagelijks gemiddelde van 30 tot 40 nieuwe opnames.

“Patiënten liggen zelfs op de grond”

Het team van AZG bestaat uit een coördinator, drie dokters, zes verpleegkundigen, vijf logistieke medewerkers en een expert in watersanering en desinfectie. Cholera is een erg besmettelijke bacterie die gemakkelijk overgedragen wordt via de stoelgang en braaksel of rechtstreeks via de inname van besmet water. Twee extra AZG-teamleden zorgen ervoor dat de bevolking wordt ingelicht over hoe ze zich tegen de ziekte kunnen beschermen.

Op 10 januari 2008 ging de PUC helpen in het enige behadelingscentrum van de stad, in één van de algemene referentieziekenhuizen, in de wijk Kenya. Het ziekenhuispersoneel werd immers volledig overstelpt door de grote stroom patiënten. “Patiënten lagen er wegens plaatsgebrek zelfs op de grond. De patiënten en hun begeleiders  zaten gevaarlijk dicht op elkaar gepropt en de normen voor desinfectie met chloorwater bij het binnen- en buitengaan van het centrum werden niet nageleefd", zo beschrijft Bertrand Perrochet.

In eerste instantie heeft het AZG-team de opname van patiënten gereorganiseerd door desinfecteerzones op te richten bij de uitgang van het centrum en door de capaciteit te verhogen. Patiënten die het ergst getroffen waren, namelijk degenen die ernstig uitgedroogd waren door braken en diarree als gevolg van de “vibrio” bacterie, werden in een isolatieruimte aan een infuus gelegd. Naarmate hun gezondheid evolueert, doorgaan ze de verschillende behandelingsfasen tot ze de herstelzone bereiken. In totaal zijn er vier behandelingsfasen die de patiënten moeten doorlopen om genezen te worden verklaard. “Normaal gezien is elke fase van de andere gescheiden”, legt Bertrand Perrochet uit. “In ons centrum in de wijk Kenya moesten we de patiënten echter verdelen over de drie zalen die beschikbaar waren. Door het hoge aantal gehospitaliseerde zieken, momenteel 79, hebben we de capaciteit van het ziekenhuis opgedreven tot 35 bedden per zaal."

De oprichting van een tweede centrum was in elk geval noodzakelijk. Op zaterdag 19 januari opende AZG een centrum in de wijk Katuba, op 8 km van de wijk Kenya. Hier werden intussen al 24 patiënten opgenomen. Gedurende enkele dagen brachten gemeenschapswerkers de bevolking ervan op de hoogte dat dit centrum weldra zou openen. “Zo konden wij de druk op het centrum in de wijk Kenya verminderen en heel wat patiënten verzorging dichter bij huis aanbieden”, aldus Elke Frans, verpleegkundige bij AZG. In de wijk Katuba bevindt zich immers een van de grootste cholerahaarden van de stad. Door gebrek aan een eigen centrum doorkruisten patiënten tot voor kort Lubumbashi voor verzorging. “Dit kan echter ernstige gevolgen met zich meebrengen”, vervolgt Elke Frans. “Indien cholera niet tijdig wordt behandeld, sterft men in 50% van de gevallen aan uitdroging. Des te sneller de ziekte echter wordt behandeld, des te gemakkelijker en vlugger de patiënt geneest. Het besmettingsrisico wordt dan ook beperkt, en dat is belangrijk in een grote stad als Lubumbashi, waar heel wat mensen kwetsbaar zijn en samengepakt zitten”.

Ziekte “van arme mensen”

Vandaag doet AZG er alles aan om de uitbreiding van de epidemie tegen te gaan. Ze betreurt het immers dat ze die niet op tijd heeft kunnen bedwingen door het gebrek aan geschikte middelen voor de armste bevolking van deze rijke mijnstad. “De gezondheidsautoriteiten hadden de situatie nochtans volledig onder controle kunnen houden”, benadrukt Bertrand Perrochet. “Noch aangepaste noch voldoende middelen werden echter ter beschikking gesteld om de cholera-epidemie te bedwingen en de verspreiding te verhinderen.”  In 2003 teisterde een ernstige epidemie reeds de hoofdstad van Katanga. AZG schoot ook toen te hulp. Ook deze keer treft deze "arme mensen"-ziekte voornamelijk de mensen die in slechte hygiënische omstandigheden leven en die geen toegang hebben tot drinkwater.


De PUC is een noodinterventieteam dat in 1995 werd opgericht. Het staat in voor medische interventies in heel Congo. Doel is het sterfte- en ziektecijfer terug te dringen door medische noodsituaties vroegtijdig op te sporen en te behandelen. De PUC helpt bij de behandeling van slachtoffers van epidemieën, ondervoeding, natuurrampen of bevolkingsverplaatsingen door een verhoogd toezicht op noodsituaties, de gepaste onderzoeksreacties en een snelle en aangepaste tussenkomst. AZG is sinds 1981 actief in de DRC.