Meer dan 250.000 mensen wereldwijd veroordelen hypocrisie van farmaceutische industrie

Aan de vooravond van de heropening van het proces voor een betere toegang tot geneesmiddelen in Zuid-Afrika hebben tal van organisaties, waaronder Artsen Zonder Grenzen (AZG), de farmaceutische industrie scherp veroordeeld voor haar aanhoudende pogingen om de regering van Zuid-Afrika tegen te werken. De organisaties verwerpen de bewering van de industrie dat hoge winstmarges in Afrika nodig zijn om onderzoek en ontwikkeling (R&D) mogelijk te maken. Hun aanklacht verijdelt sinds 1998 de toepassing van een nieuwe wet, bedoeld om geneesmiddelen beter betaalbaar te maken in Zuid-Afrika.

AZG voerde de voorbije zes weken een petitieactie - met de vraag aan de 39 farmaceutische bedrijven hun aanklacht te laten vallen. 250.000 mensen uit meer dan 130 landen - meer dan 13.000 in België alleen - hebben die petitie ondertekend. AZG-België zal de petitie aan het Belgisch-Zwitserse bedrijf Janssen-Cilag overhandigen - als betrokken partij - en aan de overheid. De petitie geeft de wereldwijde woede weer over de hypocrisie van een industrie die enerzijds beweert de strijd aan te binden tegen aids, maar anderzijds al het mogelijke onderneemt om een regering tegen te werken die geneesmiddelen beter betaalbaar wil maken.
"Van 4.000 inwoners uit de sloppenwijken van Nairobi tot wereldsterren als Whoopi Goldberg, Carlos Santana en REM: de hele wereld roept de bedrijven op de aanklacht te laten vallen", zegt dr. Eric Goemaere van AZG in Zuid-Afrika. "Ik daag de bedrijven uit om onze township-ziekenhuizen te bezoeken zodat ze met eigen ogen het leed kunnen zien dat ze aanrichten met hun praktijk om winst boven mensen te plaatsen."

Dodelijke prijzen

De Zuid-Afrikaanse organisatie Treatment Action Campaign (TAC) - belanghebbende partij bij het proces als vertegenwoordiger van aids-patiënten - illustreert de verwoestende invloed van de hoge geneesmiddelenprijs op Zuid-Afrika. Het voorbije jaar zijn er 250.000 mensen gestorven aan aids-gerelateerde ziekten. Tijdens de zes weken dat het proces was verdaagd om de farmaceutische producenten toe te laten argumenten voor hun hoge prijzen te formuleren, zijn er nog eens 30.000 mensen aan gestorven. Een overgrote meerderheid had geen toegang tot levensreddende geneesmiddelen.
"De waanzinnig hoge prijzen van geneesmiddelen in Zuid-Afrika kunnen niet worden gerechtvaardigd door de nood om R&D te financieren. Afrika is goed voor amper 1% van de farmaceutische afzetmarkt", zegt Zackie Achmat van TAC. "De waarheid is dat ook de belastingbetaler een aanzienlijk deel van R&D inzake HIV-geneesmiddelen heeft betaald, en niet enkel de farmaceutische sector. Belangrijke antiretroviralen zoals d4T, ddI en ddC zijn ontwikkeld door de overheid van de VS of academische instellingen." Verder investeert de private sector geen beduidende sommen in R&D inzake ziekten die vooral ontwikkelingslanden treffen.
Ook onderstreept AZG de nood aan duurzame, juridische oplossingen om de toegang tot betaalbare geneesmiddelen te verzekeren. Dat is te verkiezen boven ad hoc oplossingen zoals de onlangs aangekondigde prijsverlagingen voor aids-medicijnen door de farmaceutische multinationals. Kevin Watkins van Oxfam stelt: "Wie bepaalt de spelregels in dat geval? Is de regering van Zuid-Afrika gemachtigd de mensenrechten van zijn bevolking boven de commerciële belangen van machtige bedrijven te plaatsen? Of zijn het de bedrijven die bepalen wie de geneesmiddelen kan krijgen in de arme landen? De uitkomst van het proces in Zuid-Afrika zal een belangrijk precedent scheppen voor de arme landen."