"Dit is geen definitief afscheid" - Einde missie na tien jaar hulp

Artsen Zonder Grenzen (AZG) heeft deze week haar missie in Bosnië gesloten. Na bijna tien jaar aanwezigheid, laat AZG het nu aan anderen over om haar werk verder te zetten. "Het is geen definitief afscheid", zegt Georgios Theocharopoulos, de landverantwoordelijke van AZG in Bosnië. "We laten de deur op een kier staan en komen terug zodra het nodig is."
Artsen Zonder Grenzen begon in oktober 1991 te werken in voormalig Joegoslavië. De organisatie nam deel aan de evacuatie van 100 gewonden uit het ziekenhuis van Vukovar. Door de burgeroorlog kwam AZG opnieuw naar het land in 1992. In Bosnië verschafte ze in eerste instantie vooral noodhulp: grootschalige distributie van medische en niet-medische goederen, steun aan kwetsbare groepen zoals vluchtelingen, water en sanitaire activiteiten. Vanaf 1996 begon AZG verschillende programma's op middellange termijn, zoals opleidingen voor huisartsen, mentale gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning en rehabilitatie van grote medische structuren (de ziekenhuizen van Kreka en Sokolac). In 2000 begon AZG met de consolidatie van de programma's en het overdragen van de verantwoordelijkheid aan de lokale autoriteiten of andere ngo's. Zo heeft de organisatie bijvoorbeeld de opleiding voor dokters en verplegers aan een ngo overgedragen.
"Bosnië is een erg aantrekkelijk land, multi-etnisch, de mensen zijn hartelijk. Maar ze hebben veel geleden, materieel, maar vooral emotioneel", vertelt Georgios gepassioneerd. "Zovele heropbouwprogramma's werden opgezet, om daken en huizen te herstellen, maar de getraumatiseerde ziel kreeg weinig aandacht. Zodra je hier werkt en leeft, is het onmogelijk om je niet betrokken te voelen."

"Enorme appreciatie"

"We hebben op zoveel vlakken hulp geboden, zoveel verschillende programma's gehad. Een aantal weken geleden vond ik een doos met dankbrieven vanuit heel Bosnië. Ik was me er niet eens van bewust dat we op zovele plaatsen geholpen hadden. Ons werk werd enorm geapprecieerd, zowel door de mensen als door de autoriteiten. We investeerden in mensen, in kennis. Op die manier zijn ze zelf in staat veel meer te doen voor hun eigen land", legt Georgios uit.
"We hebben het programma afgesloten op een professionele manier. Het is nooit leuk om te doen natuurlijk, maar we hebben zoveel bereikt. Ook de lokale mensen die voor AZG werkten, hebben met spijt het project verlaten. Maar ze hebben prima nieuwe banen gevonden. Ik weet ook dat als we ooit terugkeren naar Bosnië, zij de eersten zullen zijn om zich opnieuw aan te bieden. Ze staan altijd klaar om te helpen. Ik zou zelf ook meteen opnieuw gaan."

En de toekomst?

"Ik vrees dat we ooit zullen terugkeren naar Bosnië. Dit is een arm land. Het zal niet snel zijn evenwicht terugvinden, in tegenstelling tot Macedonië of Servië. Het is moeilijk me in te beelden dat hier geen behoeften meer zijn. AZG zal dit land zeker niet vergeten. We zullen ook onze projecten en de impact ervan ongetwijfeld blijven opvolgen", besluit Georgios.
Georgios Theocharopoulos werkte in 1998 gedurende tien maanden in Bosnië als terreincoördinator, verhuisde toen naar Macedonië om hulp te bieden bij de vluchtelingen en keerde in december 2000 terug naar Bosnië, als landverantwoordelijke.