Bevolking nog steeds op de vlucht voor geweld in Tsjetsjenië

Uit een rapport van Artsen Zonder Grenzen (AZG) blijkt dat de voortdurende onzekerheid en gewelddaden in Tsjetsjenië nog steeds grote groepen burgers over de grens naar Ingoesjetië en andere buurrepublieken drijven. Er is slechts een heel beperkte humanitaire hulp mogelijk omdat de autoriteiten de nieuwe vluchtelingen weigeren te registeren.

"De Tsjetsjeense burgers staan voor een vreselijk dilemma," zegt Jose-Antonio Bastos, operationeel directeur van AZG in de Noordelijke Kaukasus. "In Tsjetsjenië worden ze dagelijks geconfronteerd met gewelddaden en pesterijen, bombardementen en willekeurige arrestaties. Maar als ze veiligheid zoeken in de naburige republieken, krijgen ze geen officiële registratie en dus ook geen aangepaste hulp."
Uit de getuigenissen in het AZG-rapport "Chechnya/Ingushetia: A Deliberate Strategy of Non-Assistance to a People in Crisis" blijkt dat de bevolking in Tsjetsjenië in het derde jaar van de oorlog, die wordt omschreven als een "antiterroristische operatie", nog steeds onder een heerschappij van terreur leeft. Hun levensomstandigheden zijn vergelijkbaar met die in een gevangenis waar willekeurige regels en dagelijks geweld heersen. De getuigenissen tonen aan dat nog elke dag onschuldige mannen en vrouwen sterven in Tsjetsjenië, hetzij door directe gewelddaden of doordat ze in het spervuur terechtkomen. De dagelijkse overlevingsstrijd wordt steeds harder en veel inwoners brengen het grootste deel van de tijd door in kelders, angstvallig wakend over de weinige bezittingen die ze nog hebben.
Nog steeds zoeken duizenden Tsjetsjenen een veilig heenkomen in het naburige Ingoesjetië, maar sinds begin 2001 worden nieuwkomers als illegaal beschouwd. AZG maakt zich grote zorgen over de humanitaire situatie van de naar schatting 180.000 Tsjetsjeense vluchtelingen die nu hun derde winter in Ingoesjetië doormaken. Meer dan 60.000 mensen verblijven in tenten, lege scholen en fabrieken. Zonder registratie kunnen ze geen officiële bijstand krijgen en ook de niet-gouvernementele organisaties hebben problemen bij het verstrekken van de nodige hulp. Deze doelbewuste overheidsstrategie is bedoeld om de Tsjetsjenen terug naar Tsjetsjenië te drijven. AZG is vooral ongerust over de toenemende druk van Rusland op de vluchtelingen in Ingoesjetië, en eist dat elke terugkeer van Tsjetsjeense burgers naar Tsjetsjenië alleen op vrijwillige basis gebeurt, en als de omstandigheden in Tsjetsjenië het toestaan.
AZG verstrekt gezondheidszorg en ondersteunt gezondheidsvoorzieningen in Ingoesjetië, Dagestan en Tsjetsjenië. In Ingoesjetië geeft AZG sinds 1999 humanitaire hulp aan de Tsjetsjeense vluchtelingen. Uit veiligheidsoverwegingen kan AZG slechts beperkte hulp verlenen aan gezondheidscentra in Tsjetsjenië, en er geneesmiddelen en medisch materiaal verdelen.