Italië: gezondheidszorg voor daklozen en migranten

Sinds december vorig jaar biedt Artsen Zonder Grenzen gratis gezondheidszorg aan voor daklozen en migranten die in Milaan, in Noord-Italië, op straat leven. Daarmee wil Artsen Zonder Grenzen voornamelijk de continuïteit van de gezondheidszorg garanderen voor daklozen die het ziekenhuis mochten verlaten, maar geen beroep kunnen doen op thuiszorg.

Gheorghe, een 50-jarige Roemeen die sinds 1996 in Italië verblijft, getuigt: “De dokters stuurden me naar het sanatorium. Daar moest ik enige tijd in de warmte blijven en kreeg ik medicijnen.” Gheorghe wordt door Artsen Zonder Grenzen behandeld voor een infectie aan de luchtwegen die hij opliep door in erg harde winterse omstandigheden buiten te slapen. “Na zeventien jaar werken werd ik zomaar op straat gezet, zoals een hond. Ik ben ten einde raad.”

Daklozen in Italië

Volgens officiële gegevens zouden er meer dan 47.000 daklozen in Italië leven. Meer dan 13.000 onder hen leven in de straten van Milaan. Wie op straat leeft, zou drie tot zes keer meer kans hebben om ziek te worden dan mensen die een dak boven het hoofd hebben. Veel patiënten krijgen af te rekenen met chronische ziekten, zoals diabetes en een te hoge bloeddruk. Ook de winterkou werkt heel wat ziekten in de hand, zoals bronchitis en andere infecties aan de luchtwegen. Verder krijgt het team af en toe ook mensen met letsels of verwondingen over de vloer.

“De daklozen die in het ziekenhuis worden opgenomen, worden vaak kort na hun ontslag opnieuw ziek,” zegt Gianfranco De Maio, coördinator op het terrein voor Artsen Zonder Grenzen. “Als we de daklozen helpen vlak nadat ze uit het ziekenhuis worden ontslagen, moeten ze niet zo vaak naar het ziekenhuis teruggaan en blijft hun gezondheidstoestand min of meer stabiel.”

Gratis gezondheidszorg

Artsen Zonder Grenzen biedt gratis gezondheidszorg, zowel poliklinisch als ziekenhuisopnames, waaronder medische consultaties en 24 uur per dag verpleeghulp. Samen met andere lokale organisaties houdt Artsen Zonder Grenzen een zorginstelling open, goed voor 150 ziekenhuisbedden waarvan 23 van Artsen Zonder Grenzen. We voerden inmiddels bijna 1000 consultaties uit, en namen ruim 100 patiënten in het ziekenhuis op.

Heel wat obstakels belemmeren de toegang tot gezondheidszorg voor daklozen: ze weten vaak niet waar ze terecht kunnen voor een behandeling, hebben geen vervoer en kunnen vaak geen identiteitspapieren voorleggen. Bovendien hebben ze het psychologisch niet gemakkelijk. Ze schamen zich, durven geen formulieren in te vullen of vragen te beantwoorden en zien hun gebrekkige hygiëne door een leven op straat als een echte hindernis.

Vooral migranten

Bijna 70% van de patiënten die bij Artsen Zonder Grenzen om hulp vraagt, is migrant. Ze komen uit meer dan 30 verschillende landen, vooral uit Afrika en Oost-Europa. De overige 30% is Italiaans. Dit project voor hulp aan daklozen maakt deel uit van een grootscheeps plan dat samen met verschillende andere medische en sociale hulporganisaties op touw werd gezet. Artsen Zonder Grenzen werkt nauw samen met lokale ziekenhuizen en financiert haar projecten enkel via privéfondsen.

Dit is het eerste project van Artsen Zonder Grenzenvoor hulp aan daklozen in Italië. Eind maart worden de activiteiten stopgezet. Dan zou de ergste koude achter de rug moeten zijn.

De ervaring die Artsen Zonder Grenzen tijdens dit project zal opgedaan hebben, moet bijdragen tot het uitwerken van een draaiboek om de continuïteit van de zorg voor daklozen in Italië te verbeteren.