Apotheker in Guinee in tijden van cholera

Deze zomer stelt Artsen Zonder Grenzen op de festvals ‘First Mission’ voor, een actie die toont hoe het is om voor de eerste keer voor  de organisatie te werken. Leen Lacroix vertelt hoe ze in Guinee werkte. Een rustig project voor hiv/aids-patiënten, tot er cholera uitbrak…

Eind 2011 ging mijn eerste missie voor Artsen Zonder Grenzen richting het West-Afrikaanse Guinee. Het plan: zes maanden lang de  hiv/aidsprojecten ondersteunen als apotheker. Het hoe en wat zou snel genoeg ter plekke duidelijk worden. Geduld, een schone deugd. Het half jaar leek toen een eeuwigheid, maar zou in een flits voorbij vliegen.

Vanuit de hoofdstad Conakry volgde ik de projecten in het ziekenhuis en enkele kleinere gezondheidscentra op. In het begin kwam het erop aan vertrouwen te winnen en te motiveren. Veel praten met mensen: apothekers en assistenten, verplegers en artsen, maar ook met chauffeurs en bewakers. Veel ‘café ou thé’, veel tijd ‘verliezen’, naar Europese normen, want het Guineese begrip van tijd staat mijlenver van het onze.

Ik liet de drukke, altijd bewegende en geurende hoofdstad een paar keer achter me om het andere project in Guéckedou te ondersteunen, een fantastisch mooie, groene plek in Guinée forestière. Dit project zou in april 2012 gesloten worden. De internationale medewerkers van Artsen Zonder Grenzen werkten er de laatste keer samen met lokale artsen, logistieke medewerkers en directie van het ziekenhuis om uiteindelijk alle verantwoordelijkheden aan hen door te geven. Ik kruiste alle vingers dat die overdracht in goede banen zou lopen…

Een hiv/aidsproject is een kwestie van langetermijndenken en -handelen. Het is eerder rustig, geen typisch noodhulpproject. Tot in februari 2012, tenminste. Dan breekt in het binnenland van Guinee cholera uit. Eén geval van deze besmettelijk ziekte is voor ons voldoende om in actie te schieten. We krijgen het nieuws op een vrijdagavond. De tafel was gedekt, het zou een gezellig diner worden met mijn huisgenoten. Helaas. Alle hens aan dek om de nodige medicatie en het medische en logistieke materiaal klaar te zetten voor vertrek. Veel werken op korte tijd, tot een stuk in de nacht, maar wat waren het heerlijke momenten van samenhorigheid binnen de medische en logistieke ploeg. Cholera duikt in de maanden die volgen hier en daar op; het houdt ons alert.   

Was het een goede missie? Het is een vraag die telkens terugkomt maar niet eenvoudig te beantwoorden is. Het was intens, en veel. Soms zwaar, soms deugddoend, en moeilijk samen te vatten. Ik antwoord dat het goed was, misschien gewoon omdat ik voel dat ik het ongelooflijk mis. De plek, de mensen, de discussies, de vele mogelijkheden en de al even talrijke onmogelijkheden. Zelfs het eentonige culinaire palet, de vochtige warmte, de irritante waterfilters én de meningsverschillen. De meningen verschillen wel eens, ja, sinon, ça ne bouge pas.

Leen

Deze bijdrage verscheen op 10 juli 2012 in Metro.